Có cần lập hợp đồng tặng cho khi cha mẹ để lại tài sản cho con?
Trong thực tế, khi cha mẹ muốn để lại tài sản cho con, nhiều người thường phân vân không biết nên lập hợp đồng tặng cho hay chỉ để lại di chúc. Việc lựa chọn hình thức nào không chỉ liên quan đến quyền lợi của con cái mà còn quyết định tính hợp pháp của việc chuyển giao tài sản. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết, dựa trên căn cứ pháp luật hiện hành, để giúp bạn trả lời câu hỏi: Có cần lập hợp đồng tặng cho khi cha mẹ để lại tài sản cho con hay không?
>>> Xem thêm: Các bước thực hiện dịch vụ làm sổ đỏ cho đất ở, đất nông nghiệp
1. Cha mẹ để lại tài sản cho con theo pháp luật Việt Nam
Theo Bộ luật Dân sự 2015, cha mẹ có quyền định đoạt tài sản thuộc sở hữu của mình theo 2 hình thức cơ bản:
Tặng cho tài sản khi còn sống: Cha mẹ lập văn bản tặng cho để chuyển quyền sở hữu tài sản cho con.
Để lại di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật: Cha mẹ lập di chúc để định đoạt tài sản sau khi qua đời; nếu không có di chúc, việc phân chia di sản sẽ thực hiện theo quy định thừa kế pháp luật.
Điều này có nghĩa là cha mẹ hoàn toàn có thể chọn cách lập hợp đồng tặng cho khi còn sống để con cái được đứng tên sở hữu tài sản ngay, hoặc để lại di chúc cho con nhận tài sản sau khi cha mẹ qua đời.
2. Có cần lập hợp đồng tặng cho hay không?
Việc có cần lập hợp đồng tặng cho hay không phụ thuộc vào mục đích và thời điểm cha mẹ muốn chuyển giao tài sản:
Nếu cha mẹ muốn con đứng tên, quản lý và sử dụng tài sản ngay khi mình còn sống thì bắt buộc phải lập hợp đồng. Văn bản này phải tuân thủ các điều kiện pháp luật, nhất là đối với tài sản có đăng ký quyền sở hữu như đất đai, nhà ở.
Nếu cha mẹ chỉ muốn để lại tài sản sau khi qua đời thì không cần hợp đồng tặng cho, mà nên lập di chúc hợp pháp. Trong trường hợp không có di chúc, con cái vẫn có quyền thừa kế theo pháp luật.
Như vậy, không phải mọi trường hợp cha mẹ để lại tài sản cho con đều cần hợp đồng tặng cho. Điều này tùy thuộc vào thời điểm mong muốn chuyển giao quyền sở hữu tài sản.
>>> Xem thêm: Cập nhật bảng phí công chứngmới nhất năm 2025
3. Quy định pháp luật về hợp đồng tặng cho giữa cha mẹ và con
Theo Điều 457 và Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, văn bản tặng cho được hiểu là sự thỏa thuận, trong đó bên tặng cho (cha mẹ) chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên được tặng cho (con) mà không yêu cầu đền bù.
Nếu là động sản (như tiền, xe cộ, vàng bạc…), thỏa thuận tặng cho có hiệu lực khi tài sản được giao cho con.
Nếu là bất động sản (nhà đất), giấy tặng cho phải lập thành văn bản, có công chứng/chứng thực và đăng ký sang tên tại cơ quan có thẩm quyền thì mới phát sinh hiệu lực.
Điều này cho thấy, khi cha mẹ muốn để lại nhà đất cho con trong lúc còn sống, hợp đồng tặng cho là thủ tục bắt buộc để việc sang tên hợp pháp.
4. Ưu điểm của việc lập hợp đồng tặng cho
Nhiều gia đình lựa chọn lập giấy tặng cho thay vì để lại di chúc vì những lợi ích rõ ràng:
Chuyển giao tài sản ngay lập tức: Con cái được đứng tên sở hữu và sử dụng tài sản ngay sau khi hoàn tất thủ tục.
Giảm nguy cơ tranh chấp thừa kế: Khi tài sản đã được sang tên, sẽ hạn chế mâu thuẫn giữa những người thừa kế sau này.
Đảm bảo tính pháp lý: Hợp đồng được công chứng và đăng ký theo quy định sẽ được pháp luật công nhận.
Cha mẹ chủ động quyết định: Việc tặng cho giúp cha mẹ linh hoạt trong việc định đoạt tài sản ngay trong lúc còn sống.
5. So sánh hợp đồng tặng cho và di chúc
Giữa hợp đồng tặng cho và di chúc có những điểm khác biệt cơ bản mà cha mẹ nên cân nhắc trước khi lựa chọn hình thức phù hợp.
Thứ nhất, về thời điểm phát sinh hiệu lực, văn bản tặng cho có hiệu lực ngay sau khi hoàn tất thủ tục công chứng, đăng ký sang tên và tài sản được chuyển giao. Ngược lại, di chúc chỉ phát sinh hiệu lực khi người lập di chúc qua đời và việc mở thừa kế được thực hiện.
Thứ hai, về quyền của người nhận, trong trường hợp thỏa thuận tặng cho, con cái sẽ ngay lập tức có toàn quyền quản lý và sử dụng tài sản. Trong khi đó, nếu theo di chúc, quyền này chỉ được xác lập sau khi cha mẹ mất và thủ tục thừa kế được giải quyết.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài? Giải đáp các câu hỏi thường gặp
Thứ ba, xét về khả năng phát sinh tranh chấp, việc tặng cho thường ít gây tranh cãi hơn do tài sản đã được sang tên trước đó. Trong khi đó, di chúc dễ dẫn đến tranh chấp nếu không được lập đúng hình thức, nội dung không rõ ràng hoặc có người thừa kế khác khiếu nại.
Cuối cùng, về tính ràng buộc pháp lý, hợp đồng có giá trị pháp lý chặt chẽ, đặc biệt là khi đã được công chứng và đăng ký sang tên. Ngược lại, di chúc dù hợp pháp nhưng vẫn có khả năng bị tuyên vô hiệu trong một số trường hợp, chẳng hạn người lập di chúc không minh mẫn, bị ép buộc hoặc di chúc không tuân thủ hình thức luật định.
6. Kết luận
Như vậy, câu trả lời cho vấn đề “Có cần lập hợp đồng tặng cho khi cha mẹ để lại tài sản cho con hay không?” phụ thuộc vào thời điểm mong muốn chuyển giao tài sản. Nếu cha mẹ muốn con đứng tên và sử dụng tài sản ngay khi mình còn sống, thì văn bản tặng cho là thủ tục bắt buộc. Nếu cha mẹ chỉ muốn để lại tài sản sau khi qua đời, thì không cần hợp đồng tặng cho mà nên lập di chúc hợp pháp để tránh tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
