Khi thực hiện thủ tục thừa kế, đặc biệt là khai nhận di sản, không ít người băn khoăn cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết để bảo đảm giá trị pháp lý. Hiểu đúng về thẩm quyền công chứng giúp người thừa kế tránh bị từ chối hồ sơ, tiết kiệm thời gian và hạn chế rủi ro trong quá trình phân chia tài sản. Việc khai nhận di sản liên quan trực tiếp đến quyền sở hữu và quyền sử dụng tài sản nên đòi hỏi phải thực hiện đúng trình tự và đúng cơ quan có thẩm quyền. Bài viết dưới đây phân tích toàn diện về cơ sở pháp lý, phạm vi thẩm quyền và những lưu ý quan trọng mà người thừa kế cần nắm.
1. Cơ sở pháp lý về thẩm quyền công chứng văn bản khai nhận di sản
Việc xác định thẩm quyền công chứng trong khai nhận di sản được quy định chủ yếu tại:
“Luật Công chứng 2014” (Điều 42, Điều 57, Điều 58);
“Bộ luật Dân sự 2015” (quy định về thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc);
Các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến đăng ký tài sản.
Những văn bản này quy định rõ phạm vi của từng loại tổ chức hành nghề công chứng và điều kiện để văn bản khai nhận di sản có giá trị pháp lý.
>>> Xem thêm: Những lỗi thường gặp khi làm sổ đỏ và cáchdịch vụ sổ đỏ hỗ trợ khắc phục
2. Thẩm quyền công chứng văn bản khai nhận di sản
2.1. Tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền thực hiện
Theo “Điều 42 Luật Công chứng 2014”, thẩm quyền công chứng thuộc về:
(1) Phòng Công chứng (thuộc Sở Tư pháp)
Là cơ quan nhà nước, có thẩm quyền công chứng mọi loại văn bản, bao gồm văn bản khai nhận di sản.
Phù hợp trong các trường hợp tài sản hoặc người thừa kế nằm ở nhiều nơi hoặc có yếu tố phức tạp.
(2) Văn phòng Công chứng (do công chứng viên thành lập)
Có thẩm quyền tương đương Phòng Công chứng theo luật định.
Được phép công chứng văn bản khai nhận di sản trong mọi trường hợp đáp ứng cơ sở pháp lý.
Kết luận: Cả Phòng Công chứng và Văn phòng Công chứng đều có thẩm quyền chứng nhận văn bản khai nhận di sản, không phân biệt tính chất tài sản hay giá trị di sản.
Công chứng viên được công chứng trong phạm vi tỉnh/thành phố nơi tổ chức hành nghề công chứng có trụ sở.
Tuy nhiên, không bắt buộc phải công chứng tại nơi có tài sản, trừ khi pháp luật về đăng ký tài sản yêu cầu.
Ví dụ:
Di sản là quyền sử dụng đất tại Đồng Nai, nhưng người thừa kế sinh sống tại TP. HCM → vẫn có thể công chứng khai nhận di sản tại bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào ở TP. HCM.
Điều này tạo thuận lợi cho người dân, không bắt buộc quay về nơi có bất động sản.
Đánh giá tính hợp lệ trước khi lập dự thảo văn bản.
5.3. Niêm yết công khai tại UBND cấp xã (15 ngày)
Theo “Điều 58 Luật Công chứng 2014”, niêm yết là bắt buộc để xác minh không có tranh chấp.
5.4. Ký và chứng nhận văn bản
Sau thời gian niêm yết hợp lệ → công chứng viên ký chứng nhận.
5.5. Hoàn tất thủ tục đăng ký tài sản
Người thừa kế mang văn bản đã công chứng để:
Sang tên sổ đỏ;
Sang tên xe;
Thực hiện giao dịch đối với tài sản khác.
6. Lưu ý quan trọng khi chọn tổ chức có thẩm quyền công chứng
6.1. Ưu tiên nơi công chứng có kinh nghiệm về hồ sơ thừa kế
Hồ sơ thừa kế thường phức tạp: nhiều người thừa kế, mất giấy tờ, tài sản nhiều tỉnh… nên kinh nghiệm của công chứng viên là yếu tố quan trọng.
6.2. Kiểm tra kỹ yêu cầu của cơ quan đăng ký tài sản
Ví dụ: Một số Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai yêu cầu phải công chứng tại tỉnh nơi có đất → cần xác minh trước để tránh đi lại nhiều lần.
6.3. Văn bản khai nhận di sản không thay thế nghĩa vụ tài chính
Sau khi công chứng, người thừa kế vẫn phải:
Kê khai thuế, lệ phí trước bạ;
Thực hiện nghĩa vụ tài chính trước khi sang tên.
7. Kết luận
Hiểu đúng về thẩm quyền công chứng giúp người thừa kế lựa chọn đúng cơ quan thực hiện, tránh bị từ chối hồ sơ và bảo đảm giá trị pháp lý của văn bản khai nhận di sản. Cả Phòng Công chứng và Văn phòng Công chứng đều có thẩm quyền chứng nhận loại văn bản này, miễn là hồ sơ hợp lệ, không có tranh chấp và đáp ứng đầy đủ yêu cầu của Luật Công chứng 2014. Việc nắm rõ quy trình và lưu ý thực tiễn sẽ giúp thủ tục thừa kế diễn ra nhanh chóng và an toàn pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
