Tranh chấp khi mua bán nhà đất — Vai trò của công chứng trong bảo vệ quyền lợi
Mua bán nhà đất là một giao dịch có giá trị lớn, tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu không thực hiện đúng quy định. Trên thực tế, rất nhiều vụ tranh chấp mua bán nhà đất và công chứng phát sinh chỉ vì các bên không tuân thủ đúng trình tự, thủ tục công chứng. Vậy công chứng có vai trò gì trong việc bảo vệ quyền lợi các bên? Làm sao để hạn chế tối đa rủi ro?
>>> Xem thêm: Mua nhà mới mà quên bước này? Hậu quả khi không công chứng mua bán nhà đấtsẽ khiến bạn tiếc cả đời.
1. Căn cứ pháp lý về công chứng và giao dịch nhà đất
1.1 Quy định pháp luật liên quan
Điều 27 Luật Đất đai 2024: Việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật về công chứng, chứng thực.
Điều 122 Bộ luật Dân sự 2015: Hợp đồng chỉ có hiệu lực khi đáp ứng điều kiện về hình thức nếu pháp luật quy định phải lập thành văn bản có công chứng.
Luật Công chứng 2014: Hướng dẫn chi tiết thủ tục công chứng hợp đồng, giao dịch dân sự.
1.2 Ý nghĩa pháp lý của công chứng
Công chứng giúp:
Xác thực ý chí tự nguyện, minh bạch của các bên tham gia hợp đồng.
Kiểm tra năng lực pháp lý, quyền sở hữu, tình trạng pháp lý của tài sản.
Tạo căn cứ pháp lý vững chắc nếu xảy ra tranh chấp sau này.
>>> Xem thêm: Phòng công chứng có giữ bản di chúc không? Hướng dẫn gửi giữ di chúc an toàn
2. Những tranh chấp thường gặp khi mua bán nhà đất
2.1 Tranh chấp mua bán nhà đất như giao dịch bằng giấy tay không công chứng
Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tranh chấp mua bán nhà đất và công chứng. Việc mua bán không công chứng có thể bị tuyên vô hiệu vì vi phạm quy định về hình thức.
Ví dụ thực tế: Anh T. ở Long An mua đất bằng giấy viết tay năm 2020, không làm thủ tục công chứng. Năm 2024, người bán chuyển nhượng lô đất đó cho người khác, anh T. không được pháp luật bảo vệ do hợp đồng trước không có giá trị pháp lý.
2.2 Tranh chấp mua bán nhà đất như tranh chấp về quyền sở hữu
Một số trường hợp bên bán không phải là chủ sở hữu hợp pháp, hoặc đất đang bị kê biên, cầm cố mà bên mua không kiểm tra kỹ.
Công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra pháp lý tài sản, giúp phát hiện sớm các vấn đề trước khi ký hợp đồng.
2.3 Tranh chấp mua bán nhà đất như tranh chấp về thanh toán, thời điểm giao nhà
Khi hợp đồng không rõ ràng về điều khoản thanh toán, giao nhà, các bên dễ xảy ra mâu thuẫn.
Công chứng viên thường hướng dẫn bổ sung điều khoản cụ thể để bảo vệ quyền lợi của cả hai bên.
3. Vai trò của công chứng trong việc phòng tránh tranh chấp mua bán nhà đất
3.1 Kiểm tra tính hợp pháp của giao dịch tránh tranh chấp mua bán nhà đất
Công chứng viên xác minh:
Người bán có phải chủ sở hữu thật sự hay không.
Giấy tờ có hợp lệ, đất có đang bị tranh chấp, kê biên, thế chấp không.
Các bên có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, có bị hạn chế quyền giao dịch không.
3.2 Tư vấn pháp lý và soạn thảo hợp đồng
Ngoài việc xác nhận chữ ký và đóng dấu, công chứng viên còn tư vấn, hiệu chỉnh hợp đồng phù hợp với quy định pháp luật hiện hành, như:
Căn cứ theo Điều 39 Luật Công chứng 2014 về nghĩa vụ tư vấn đầy đủ cho các bên.
Bổ sung các điều khoản về xử lý vi phạm, bồi thường thiệt hại, thanh toán thuế phí.
Khi xảy ra tranh chấp, hợp đồng công chứng là bằng chứng pháp lý có giá trị cao tại tòa án. Hợp đồng không công chứng sẽ khó được công nhận là căn cứ pháp lý hợp lệ.
Ví dụ minh họa: Gia đình chị N. tại Quận 9, TP.HCM bán nhà có công chứng đầy đủ. Sau 3 năm, có tranh chấp với người mua về nghĩa vụ thuế. Nhờ hợp đồng công chứng rõ ràng, Tòa án bác yêu cầu của bên mua vì trách nhiệm đã quy định trong hợp đồng.
Các vụ tranh chấp mua bán nhà đất và công chứng ngày càng phổ biến, đa phần bắt nguồn từ việc bỏ qua thủ tục công chứng hoặc thiếu hiểu biết pháp lý. Công chứng không chỉ là thủ tục bắt buộc theo Luật Đất đai 2024 mà còn là biện pháp bảo vệ quyền lợi hiệu quả cho cả bên bán và bên mua. Hãy luôn đảm bảo công chứng đầy đủ, minh bạch và đúng trình tự để tránh rủi ro và an tâm giao dịch.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
