Trong thực tế, nhiều người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn khi xin cấp phép xây dựng do vướng phải vấn đề đất nằm trong quy hoạch. Việc tra cứu đất quy hoạch trước và trong quá trình xin cấp phép xây dựng có vai trò quan trọng, giúp chủ đầu tư nắm rõ tình trạng pháp lý của thửa đất, từ đó tránh rủi ro bị từ chối cấp phép hoặc buộc tháo dỡ công trình. Bài viết này sẽ phân tích cơ sở pháp lý, hướng dẫn cách tra cứu và đưa ra ví dụ minh họa thực tế dựa trên quy định mới nhất của pháp luật.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng dễ hiểu với văn phòng công chứng.
1. Cơ sở pháp lý về tra cứu đất quy hoạch
Hiện nay, việc tra cứu đất quy hoạch được điều chỉnh bởi:
-
Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), trong đó quy định đất nằm trong quy hoạch có thể bị hạn chế cấp phép xây dựng (Điều 94, Điều 95).
-
Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025) quy định rõ trách nhiệm công khai thông tin quy hoạch sử dụng đất và quyền của người dân trong việc tra cứu (Điều 44, Điều 48).
-
Nghị định 44/2022/NĐ-CP về quản lý thông tin và cơ sở dữ liệu trong lĩnh vực xây dựng.
-
Nghị định 16/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, trong đó quy định chế tài xử lý nếu xây dựng trái phép trên đất quy hoạch.
Như vậy, việc tra cứu quy hoạch đất trước khi xin cấp phép xây dựng là bắt buộc để bảo đảm công trình được chấp thuận hợp pháp.
2. Khi nào cần tra cứu đất quy hoạch trước khi xin phép xây dựng
-
Khi dự định xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu vực đô thị hoặc nông thôn có quy hoạch.
-
Khi cải tạo, sửa chữa, nâng tầng công trình trên thửa đất đã có quy hoạch treo.
-
Khi xin phép xây dựng tạm trên đất nằm trong quy hoạch chờ triển khai dự án.
Ví dụ: Một hộ dân tại Quận 9, TP. Thủ Đức muốn xây nhà 2 tầng. Sau khi tra cứu đất quy hoạch, phát hiện thửa đất nằm trong quy hoạch mở rộng tuyến đường nên chỉ được cấp phép xây dựng tạm, thay vì giấy phép lâu dài.
>>> Xem thêm: Thủ tục sang tên đất chưa bao giờ dễ với Dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói.
3. Cách tra cứu đất quy hoạch và kết quả xin phép xây dựng
3.1. Tra cứu trực tuyến
-
Truy cập Cổng thông tin quy hoạch sử dụng đất của Sở Tài nguyên và Môi trường hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia.
-
Nhập thông tin thửa đất: số tờ bản đồ, số thửa, địa chỉ cụ thể.
-
Hệ thống sẽ hiển thị tình trạng: có nằm trong quy hoạch hay không, nếu có thì thuộc loại quy hoạch nào.
3.2. Tra cứu trực tiếp
-
Đến UBND cấp xã hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện để yêu cầu cung cấp thông tin quy hoạch.
-
Yêu cầu văn bản xác nhận quy hoạch làm cơ sở cho hồ sơ xin phép xây dựng.
3.3. Tra cứu kết quả xin cấp phép xây dựng
-
Sau khi nộp hồ sơ xin phép, người dân có thể tra cứu tiến độ xử lý hồ sơ tại Sở Xây dựng hoặc UBND quận/huyện qua mã số hồ sơ.
-
Kết quả sẽ hiển thị rõ: được cấp phép lâu dài, cấp phép tạm hoặc từ chối cấp phép do đất thuộc quy hoạch.
4. Hậu quả khi không tra cứu đất quy hoạch trước khi xin phép xây dựng
-
Hồ sơ xin cấp phép có thể bị từ chối ngay từ đầu.
-
Trường hợp cố tình xây dựng, công trình có thể bị xử phạt từ 60 triệu đến 1 tỷ đồng và buộc tháo dỡ theo Điều 15 Nghị định 16/2022/NĐ-CP.
-
Gây thiệt hại tài chính, ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp của chủ đầu tư.
Ví dụ: Năm 2023, tại huyện Bình Chánh (TP.HCM), một hộ dân xây nhà trên đất thuộc quy hoạch giao thông mà không tra cứu. Sau khi xây xong, công trình bị cưỡng chế tháo dỡ, gây thiệt hại hàng trăm triệu đồng.
>>> Xem thêm: Quy trình Xin giấy phép xây dựng mới nhất năm 2025 đã được đơn giản hóa.
5. Lưu ý để tra cứu đất quy hoạch hiệu quả
-
Luôn sử dụng cổng thông tin chính thống của cơ quan nhà nước.
-
Giữ lại bản sao hoặc văn bản xác nhận quy hoạch để bổ sung hồ sơ xin phép xây dựng.
-
Nếu đất nằm trong quy hoạch nhưng chưa có quyết định thu hồi, có thể xin giấy phép xây dựng tạm theo Điều 94 Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi 2020).
-
Nhờ sự tư vấn của luật sư hoặc chuyên viên địa chính khi có thắc mắc.
>>> Xem thêm: Toàn bộ quy trình Thủ tục công chứng chỉ trong vài bước đơn giản.
Kết luận
Việc tra cứu đất quy hoạch trước khi xin cấp phép xây dựng là bước quan trọng để đảm bảo công trình hợp pháp, tránh rủi ro bị xử phạt hoặc tháo dỡ. Căn cứ theo Luật Xây dựng 2020, Luật Đất đai 2024 và các nghị định liên quan, người dân có quyền tiếp cận và sử dụng thông tin quy hoạch để phục vụ nhu cầu xây dựng. Thực hiện đúng quy trình tra cứu sẽ giúp thủ tục xin phép xây dựng diễn ra nhanh chóng, minh bạch và hiệu quả.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Hướng dẫn tự kiểm tra quy hoạch đất đai online
>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com