Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệuTrong thực tiễn đời sống dân sự, không phải lúc nào người yêu cầu công chứng cũng có điều kiện trực tiếp đến trụ sở văn phòng công chứng. Nhu cầu công chứng tại nhà theo quy định pháp luật ngày càng gia tăng, đặc biệt đối với người cao tuổi, người đang điều trị bệnh hoặc gặp trở ngại về đi lại. Tuy nhiên, công chứng tại nhà không phải là quyền đương nhiên, mà chỉ được pháp luật cho phép trong những hoàn cảnh nhất định. Việc hiểu đúng các trường hợp được công chứng tại nhà sẽ giúp người dân tránh rủi ro pháp lý và bảo đảm giá trị của văn bản công chứng.
>>> Xem thêm: Nên đến văn phòng công chứng nào khi giấy tờ nhà đất còn thiếu sót?
1. Công chứng tại nhà là gì? Có được pháp luật thừa nhận không?
Công chứng tại nhà được hiểu là việc công chứng viên thực hiện hoạt động công chứng ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, tại nơi cư trú của người yêu cầu công chứng, như nhà riêng, nhà dưỡng lão hoặc địa điểm hợp pháp khác.
Pháp luật Việt Nam thừa nhận công chứng tại nhà nhưng xem đây là trường hợp ngoại lệ, không phải nguyên tắc chung. Nguyên tắc cơ bản vẫn là công chứng được thực hiện tại trụ sở để bảo đảm tính minh bạch, kiểm soát rủi ro và điều kiện hành nghề.
2. Căn cứ pháp lý điều chỉnh công chứng tại nhà theo quy định hiện hành
Căn cứ pháp lý trực tiếp điều chỉnh vấn đề này là Luật Công chứng 2014.
Khoản 2 Điều 44 Luật Công chứng 2014 quy định rõ:
“Việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng trong trường hợp người yêu cầu công chứng là người già yếu, không thể đi lại được, người đang bị tạm giữ, tạm giam, đang thi hành án phạt tù hoặc có lý do chính đáng khác theo quy định của pháp luật.”
Quy định trên cho thấy, công chứng tại nhà chỉ được chấp nhận khi thuộc một trong các trường hợp pháp luật cho phép, và phải có căn cứ rõ ràng, không mang tính tùy tiện.
3. Những hoàn cảnh pháp luật cho phép công chứng tại nhà
3.1. Người già yếu, không thể đi lại được
Đây là trường hợp phổ biến nhất trong thực tiễn công chứng tại nhà theo quy định. Người yêu cầu công chứng có thể là người cao tuổi, sức khỏe suy giảm, việc di chuyển đến trụ sở công chứng gặp nhiều khó khăn hoặc không thể thực hiện được.
Trong trường hợp này, công chứng viên được phép đến tận nơi cư trú để thực hiện công chứng, nhưng phải đặc biệt chú trọng việc xác minh năng lực hành vi dân sự và sự tự nguyện của người ký.
3.2. Người đang điều trị bệnh, nằm tại nhà hoặc cơ sở y tế
Pháp luật không giới hạn địa điểm công chứng ngoài trụ sở chỉ ở nhà riêng, mà còn bao gồm trường hợp người yêu cầu công chứng đang điều trị bệnh tại nhà hoặc tại bệnh viện.
Trong thực tiễn, nhiều di chúc, văn bản ủy quyền, hợp đồng tặng cho được lập trong hoàn cảnh này. Công chứng viên cần đánh giá kỹ tình trạng sức khỏe, khả năng nhận thức của người lập văn bản để bảo đảm tính hợp pháp.
3.3. Người đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc đang chấp hành án phạt tù
Khoản 2 Điều 44 Luật Công chứng 2014 cũng cho phép công chứng ngoài trụ sở đối với người đang bị hạn chế quyền tự do thân thể.
Trong trường hợp này, địa điểm công chứng có thể là trại tạm giam, trại giam hoặc cơ sở thi hành án, với điều kiện việc công chứng được thực hiện đúng trình tự, có sự phối hợp của cơ quan quản lý người đang chấp hành án.
3.4. Các lý do chính đáng khác theo quy định pháp luật
Ngoài các trường hợp được liệt kê cụ thể, pháp luật còn mở ra khả năng công chứng tại nhà trong những lý do chính đáng khác, nhưng phải được hiểu và áp dụng một cách thận trọng.
Lý do chính đáng có thể bao gồm:
– Người khuyết tật nặng không thể di chuyển
– Người đang trong tình trạng nguy kịch về sức khỏe
– Trường hợp đặc biệt khác được pháp luật chuyên ngành hoặc thực tiễn xét xử thừa nhận
Tuy nhiên, việc xác định “lý do chính đáng” thuộc trách nhiệm đánh giá của công chứng viên, và phải được ghi nhận rõ trong hồ sơ công chứng.
>>> Xem thêm: Vì sao nên ưu tiên chọn dịch vụ làm sổ đỏ uy tín lâu năm
4. Công chứng tại nhà có bị hạn chế đối với một số loại giao dịch không?
Mặc dù được pháp luật cho phép, nhưng không phải mọi giao dịch đều nên hoặc đều được khuyến khích công chứng tại nhà.
Trong thực tiễn, các giao dịch có giá trị tài sản lớn, dễ phát sinh tranh chấp như:
– Chuyển nhượng quyền sử dụng đất
– Tặng cho toàn bộ tài sản
– Di chúc định đoạt phức tạp
đòi hỏi công chứng viên phải cân nhắc kỹ mức độ rủi ro khi thực hiện công chứng tại nhà. Nếu không bảo đảm điều kiện khách quan, công chứng viên có quyền từ chối công chứng theo quy định pháp luật.
5. Trách nhiệm của công chứng viên khi công chứng tại nhà
Theo Điều 7 Luật Công chứng 2014:
“Công chứng viên phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về văn bản công chứng.”
Do đó, khi thực hiện công chứng tại nhà theo quy định, công chứng viên có trách nhiệm:
– Kiểm tra năng lực hành vi dân sự của người yêu cầu công chứng
– Xác minh sự tự nguyện, minh mẫn khi ký kết
– Ghi nhận đầy đủ hoàn cảnh công chứng ngoài trụ sở trong lời chứng
– Từ chối công chứng nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc rủi ro cao
Việc không tuân thủ các nghĩa vụ này có thể dẫn đến trách nhiệm bồi thường hoặc trách nhiệm kỷ luật nghề nghiệp.
>>> Xem thêm: Kinh nghiệm thực tế khi sử dụng công chứng thừa kế để tránh tranh chấp
6. Người dân cần lưu ý gì khi yêu cầu công chứng tại nhà?
Để bảo đảm an toàn pháp lý, người dân nên:
– Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, rõ ràng trước khi yêu cầu công chứng
– Chứng minh lý do chính đáng cho việc công chứng tại nhà
– Hợp tác trực tiếp với công chứng viên, tránh để người khác chi phối việc ký kết
– Lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng uy tín, có kinh nghiệm xử lý hồ sơ ngoài trụ sở
Những lưu ý này giúp giảm thiểu nguy cơ tranh chấp và bảo vệ quyền lợi lâu dài.
Kết luận
Pháp luật Việt Nam cho phép công chứng tại nhà theo quy định, nhưng chỉ trong những hoàn cảnh cụ thể, có căn cứ rõ ràng và phải được thực hiện với mức độ thận trọng cao. Việc hiểu đúng phạm vi cho phép công chứng tại nhà không chỉ giúp người dân sử dụng đúng quyền của mình, mà còn góp phần bảo đảm tính an toàn và giá trị pháp lý của các giao dịch dân sự.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Không cấp dưỡng cho con sau ly hôn bị phạt thế nào?
>>> Quy trình tòa án giải quyết vụ án ly hôn chi tiết từng bước
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội hướng dẫn công chứng hợp đồng mua bán chung cư mini
>>> Công chứng ngoài trụ sở tại nhà riêng – An toàn, tiện ích
>>> Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng hướng dẫn chi tiết & thủ tục
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
