Hiện nay, nhiều doanh nghiệp và cá nhân tìm cách giảm chi phí đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bằng việc ký hợp đồng dịch vụ lách luật BHXH thay cho hợp đồng lao động chính thức. Hành vi này tưởng chừng tối ưu chi phí nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng. Việc hiểu rõ hậu quả pháp lý khi chuyển đổi sang hợp đồng dịch vụ sẽ giúp doanh nghiệp tránh vi phạm pháp luật và bảo vệ quyền lợi của người lao động. Bài viết này cung cấp phân tích chi tiết, căn cứ pháp lý và hướng dẫn xử lý các trường hợp lách luật BHXH.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài? Giải đáp các câu hỏi thường gặp

1. Căn cứ pháp lý về đóng BHXH và hợp đồng lao động

Xử lý Giao dịch Lách Luật

Bộ luật Lao động 2019: quy định về hợp đồng lao động, quyền và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động;
Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (sửa đổi 2018, 2020): quy định về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, mức đóng và trách nhiệm của doanh nghiệp;
Nghị định 58/2020/NĐ-CP: hướng dẫn xử phạt vi phạm pháp luật BHXH;
Công văn BHXH Việt Nam 558/BHXH-CSXH: hướng dẫn về việc kiểm tra, xử lý hành vi ký hợp đồng dịch vụ để tránh đóng BHXH.

>>> Xem thêm: Thời gian thực hiện dịch vụ sang tên sổ đỏ là bao lâu?

2. Hợp đồng dịch vụ lách luật BHXH là gì?

2.1. Khái niệm

Hợp đồng dịch vụ lách luật BHXH là hành vi doanh nghiệp ký hợp đồng dịch vụ, hợp đồng cộng tác viên, hợp đồng khoán thay vì hợp đồng lao động chính thức với người lao động, nhằm:

Tránh đóng BHXH bắt buộc;
Giảm chi phí hưởng các chế độ bảo hiểm;
Giảm nghĩa vụ pháp lý về nghỉ phép, chế độ ốm đau, thai sản.

2.2. Dấu hiệu nhận biết

Người lao động thực hiện công việc theo chỉ đạo, thời gian, địa điểm và chế độ như nhân viên chính thức;
Thưởng, lương, phụ cấp được trả dưới dạng “dịch vụ” thay vì lương;
Không ký kết hợp đồng lao động theo quy định nhưng vẫn duy trì công việc cố định lâu dài.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ thủ tục công chứng mua bán nhà đầy đủ

3. Hậu quả pháp lý khi lách luật BHXH

3.1. Pháp lý với doanh nghiệp

Bị xử phạt hành chính: Theo Nghị định 58/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền từ 10–50 triệu đồng khi trốn đóng BHXH cho người lao động;
Buộc đóng BHXH truy thu: Bao gồm phần BHXH, BHYT, BHTN của người lao động và người sử dụng lao động;
Trách nhiệm bồi thường cho người lao động: Bao gồm trợ cấp nghỉ việc, chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động bị thiếu hụt;
Rủi ro kiện tụng: Người lao động có quyền khởi kiện yêu cầu xác lập quan hệ lao động và bồi thường quyền lợi.

3.2. Pháp lý với người lao động

Quyền lợi BHXH bị ảnh hưởng: Thiếu thời gian đóng BHXH, làm giảm mức hưởng hưu trí, thai sản, ốm đau;
Rủi ro pháp lý: Nếu nhận hợp đồng dịch vụ không đúng luật, người lao động khó chứng minh quyền lợi BHXH, đặc biệt khi xảy ra tranh chấp.

>>> Xem thêm: Điều kiện pháp lý để công chứng văn bản thừa kế – công chứng thừa kế

4. Hướng dẫn xử lý khi phát hiện lách luật BHXH

Xử lý Giao dịch Lách Luật

4.1. Kiểm tra hồ sơ

Xem xét hợp đồng lao động hiện tại và hợp đồng dịch vụ;
Kiểm tra tính chất công việc, thời gian, chế độ lương thực tế.

Xem thêm: Xác định di sản thừa kế nhà đất trong khối tài sản chung bằng cách nào?

4.2. Giao tiếp với doanh nghiệp

Yêu cầu chuyển đổi hợp đồng dịch vụ sang hợp đồng lao động nếu công việc ổn định, lâu dài;
Thống nhất mức lương và quyền lợi BHXH tương ứng.

4.3. Thủ tục pháp lý

Gửi khiếu nại hoặc yêu cầu giải quyết tranh chấp đến BHXH hoặc tòa án;
Yêu cầu doanh nghiệp bù BHXH, BHYT, BHTN và các chế độ liên quan;
Luật sư có thể hỗ trợ soạn thảo hồ sơ, xác minh quyền lợi và bảo vệ người lao động.

5. Lưu ý quan trọng

Hợp đồng dịch vụ chỉ phù hợp cho công việc không theo giờ cố định, không gắn liền với doanh nghiệp lâu dài;
Doanh nghiệp cần tư vấn luật trước khi ký hợp đồng để tránh xung đột pháp lý và truy thu BHXH;
Người lao động cần ghi chép và lưu giữ hồ sơ công việc, lương, hợp đồng để bảo vệ quyền lợi.

6. Kết luận

Việc ký hợp đồng dịch vụ lách luật BHXH tưởng chừng tiết kiệm chi phí nhưng tiềm ẩn rủi ro pháp lý nghiêm trọng cho cả doanh nghiệp và người lao động. Hiểu rõ hậu quả pháp lý và quy định về BHXH giúp doanh nghiệp tuân thủ luật và người lao động bảo vệ quyền lợi. Trong trường hợp phát hiện hành vi lách luật, cần nhờ luật sư hỗ trợ xử lý, yêu cầu truy đóng BHXH và chuyển đổi hợp đồng đúng quy định pháp luật.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Tách thửa đất do Nhà nước quản lý: Ai được phép làm?

>>> Tranh chấp đất liền kề: thủ tục đo đạc và xác minh mốc giới

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội tư vấn hồ sơ công chứng theo quy định mới

>>> Những thay đổi mới trong quy định về chứng thực chữ ký năm 2025

>>> Mẹo để thương lượng điều khoản tốt trong công chứng mua bán nhà đất

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.