Hướng dẫn phân chia di sản thừa kế trong trường hợp có tranh chấp nội bộ gia đình
Việc phân chia di sản thừa kế khi có tranh chấp thường phát sinh từ mâu thuẫn nội bộ gia đình, bất đồng về nguồn gốc tài sản hoặc quyền hưởng di sản. Tình trạng này không chỉ kéo dài thủ tục mà còn làm ảnh hưởng tới quan hệ giữa các thành viên. Để đảm bảo quyền lợi và hạn chế rủi ro pháp lý, người thừa kế cần nắm rõ quy trình xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Bài viết dưới đây hướng dẫn đầy đủ cách giải quyết tranh chấp thừa kế theo trình tự pháp luật hiện hành.
>>> Xem thêm: Lời khuyên từ chuyên gia khi chọnvăn phòng công chứng để ký hợp đồng nhà đất
1. Xác định rõ di sản là gì và thuộc quyền sở hữu của ai
Việc giải quyết tranh chấp chỉ có cơ sở khi di sản được xác định chính xác. Theo “Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015”, di sản bao gồm tài sản riêng của người chết và phần tài sản của người chết trong khối tài sản chung. Các bước cần làm:
Kiểm tra giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, sử dụng.
Xác định đó là tài sản riêng hay chung của vợ chồng, của hộ gia đình hay đồng sở hữu.
Thu thập chứng cứ: hợp đồng, sổ đỏ, sao kê, biên bản giao nhận, chứng từ đóng góp.
2. Xác định người thừa kế hợp pháp và quyền hưởng di sản
Theo “Điều 649 – 651 Bộ luật Dân sự 2015”, tranh chấp thường phát sinh vì:
Không thống nhất người thừa kế thuộc hàng nào.
Có người bị tước quyền hoặc không được quyền hưởng.
Có người hưởng thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc (“Điều 644”). Cần lập danh sách đầy đủ tất cả người thừa kế theo di chúc (nếu có) hoặc theo pháp luật.
3. Hòa giải nội bộ gia đình – bước quan trọng nhưng không bắt buộc
Pháp luật không bắt buộc hòa giải, nhưng thực tiễn cho thấy đây là cách tiết kiệm thời gian và chi phí nhất. Tuy nhiên, để hòa giải có hiệu quả cần:
Có người đứng ra chủ trì trung lập.
Mỗi người chuẩn bị chứng cứ chứng minh quan điểm của mình.
Có biên bản làm căn cứ nếu sau này cần đưa ra công chứng hoặc tòa án.
>>> Xem thêm: Làm sao để đảm bảo di sản nhỏ được phân chia công bằng trong Di chúc
4. Lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại tổ chức công chứng
Nếu các bên thống nhất được, phải lập “Văn bản thỏa thuận phân chia di sản” tại tổ chức công chứng theo “Điều 57 Luật Công chứng 2014”. Công chứng viên sẽ:
Kiểm tra giấy tờ nhân thân, giấy tờ về tài sản.
Yêu cầu niêm yết công khai 15 ngày tại UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết theo “Điều 58 Luật Công chứng 2014”. Nếu có đơn khiếu nại, tố cáo hoặc tranh chấp → công chứng viên sẽ từ chối công chứng, buộc các bên phải giải quyết tranh chấp trước.
Không tự ý sửa chữa, hủy hoại tài sản trong thời gian tranh chấp.
Không tự ý chuyển nhượng, thế chấp… vì có thể bị tòa tuyên vô hiệu.
Nếu có người thừa kế ở nước ngoài → cần ủy quyền hợp pháp và chứng nhận lãnh sự.
Kết luận
Việc phân chia di sản thừa kế khi có tranh chấp đòi hỏi nắm rõ quy trình pháp lý và chuẩn bị chứng cứ đầy đủ. Gia đình nên ưu tiên hòa giải để tiết kiệm thời gian, nhưng nếu không đạt được đồng thuận, việc đưa ra tòa là giải pháp bắt buộc nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
