Hợp đồng viết tay kèm vi bằng – Có hiệu lực pháp luật không?

Trong các giao dịch dân sự, đặc biệt là mua bán, cho thuê, vay mượn tài sản, nhiều người lựa chọn hợp đồng viết tay thay vì công chứng để tiết kiệm thời gian và chi phí. Để tăng tính pháp lý, một số trường hợp còn nhờ Thừa phát lại lập vi bằng ghi nhận sự việc. Tuy nhiên, liệu hợp đồng viết tay vi bằng có giá trị pháp lý như hợp đồng công chứng không? Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết dựa trên quy định pháp luật.

>>> Xem thêm: Chi phí dịch vụ tại văn phòng công chứng có minh bạch và hợp lý không?

📖 Căn cứ pháp lý liên quan

Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự.
- Điều 119: Giao dịch dân sự có thể bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể.
Luật Đất đai 2013 (Điều 167): Giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực.
Nghị định 08/2020/NĐ-CP: Quy định về tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại.
- Điều 36: Vi bằng ghi nhận sự kiện, hành vi có thật.
- Điều 37: Vi bằng được sử dụng làm chứng cứ tại Tòa án.

>>> Xem thêm: Cam kết pháp lý rõ ràng từ dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu uy tín tại Hà Nội

⚖️ Hợp đồng viết tay vi bằng – Hiểu đúng bản chất

🔹 Hợp đồng viết tay

Là văn bản do các bên tự thỏa thuận, lập bằng chữ viết, ký tên nhưng không qua công chứng/chứng thực.
Có hiệu lực pháp lý nếu:
- Các bên tự nguyện.
- Nội dung, mục đích không trái pháp luật, đạo đức xã hội.
- Người ký có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

🔹 Vi bằng kèm hợp đồng viết tay

Thừa phát lại có thể lập vi bằng ghi nhận việc hai bên ký hợp đồng viết tay, giao nhận tiền, bàn giao tài sản.
Vi bằng không xác nhận tính hợp pháp của hợp đồng, mà chỉ là chứng cứ chứng minh sự kiện đã xảy ra.

📌 Hợp đồng viết tay vi bằng có giá trị pháp lý không?

Có giá trị:
- Đối với các giao dịch dân sự không bắt buộc công chứng/chứng thực (ví dụ: vay tiền, cho thuê tài sản dưới 6 tháng, mua bán tài sản động sản), hợp đồng viết tay kèm vi bằng vẫn có hiệu lực pháp luật.
- Vi bằng giúp tăng độ tin cậy khi xảy ra tranh chấp vì được dùng làm chứng cứ tại Tòa.
Không có giá trị thay thế công chứng:
- Đối với các giao dịch bắt buộc công chứng/chứng thực (như mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhà ở, tặng cho bất động sản), hợp đồng viết tay kèm vi bằng sẽ vô hiệu.
- Vi bằng trong trường hợp này chỉ là chứng cứ ghi nhận sự kiện, không làm cho hợp đồng có hiệu lực.

>>> Xem thêm: Quyền lợi khách hàng được bảo vệ thế nào khi sử dụng công chứng vi bằng?

📝 Ví dụ minh họa thực tế

Ví dụ 1 – Có hiệu lực: Anh A cho anh B vay 200 triệu đồng, hai bên ký hợp đồng viết tay và lập vi bằng ghi nhận việc giao tiền. Sau này, nếu B không trả nợ, A có thể dùng hợp đồng viết tay + vi bằng làm chứng cứ khởi kiện tại Tòa.
Ví dụ 2 – Không có hiệu lực: Bà C mua 1 mảnh đất của ông D bằng hợp đồng viết tay và lập vi bằng giao nhận tiền. Giao dịch này không có giá trị pháp lý, vì theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, chuyển nhượng đất phải công chứng hoặc chứng thực. Vi bằng không thay thế được.

Xem thêm: Tiền tạm ứng án phí là gì? Cách tính như thế nào khi khởi kiện tranh chấp đất đai?

📊 So sánh hợp đồng viết tay, vi bằng và hợp đồng công chứng

Tiêu chí	Hợp đồng viết tay	Hợp đồng viết tay + Vi bằng	Hợp đồng công chứng
Chi phí	Thấp	Thấp – Trung bình	Cao hơn
Độ an toàn pháp lý	Thấp	Trung bình (có chứng cứ bổ sung)	Cao nhất
Hiệu lực pháp luật	Có, trừ trường hợp bắt buộc công chứng	Có, nhưng không thay công chứng	Có hiệu lực đầy đủ, được pháp luật công nhận
Khi áp dụng	Vay tiền, mượn tài sản nhỏ	Cho thuê tài sản, giao nhận tiền	Mua bán, chuyển nhượng đất, nhà, xe…

>>> Xem thêm: Hướng dẫn cách dự trù phí công chứng để không bị thiếu sót khi làm hồ sơ

✅ Lời khuyên

Chỉ nên dùng trong các giao dịch dân sự thông thường, giá trị nhỏ, không bắt buộc công chứng.
Với giao dịch bất động sản, tài sản lớn, bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực để tránh hợp đồng bị tuyên vô hiệu.
Có thể kết hợp vi bằng để tăng tính an toàn, nhưng không thay thế được công chứng.

>>> Xem thêm: Thỏa thuận tài sản riêng có bắt buộc công chứng hay không?

>>> Xem thêm: Cấp Sổ đỏ sau khi tỉnh nhập: Thủ tục và địa điểm cập nhật năm 2025

🎯 Kết luận

Hợp đồng viết tay vi bằng có hiệu lực trong nhiều giao dịch dân sự nhưng không thay thế công chứng khi pháp luật quy định bắt buộc.
Người dân cần phân biệt rõ:
- Vi bằng → chỉ ghi nhận sự kiện, là chứng cứ khi tranh chấp.
- Công chứng → xác nhận tính hợp pháp của hợp đồng.
Để tránh rủi ro, hãy tham khảo ý kiến luật sư hoặc công chứng viên trước khi thực hiện giao dịch quan trọng.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.