Công chứng thỏa thuận phân chia di sản khi người thừa kế từ chối

Trong quá trình phân chia di sản, có những trường hợp người thừa kế từ chối nhận di sản vì lý do cá nhân hoặc không muốn gánh trách nhiệm tài sản. Việc công chứng văn bản trong tình huống này cần tuân thủ quy định pháp luật, đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp của các bên. Hiểu rõ từ chối nhận di sản công chứng giúp các thừa kế và công chứng viên xử lý văn bản thỏa thuận minh bạch, tránh tranh chấp pháp lý về sau.

>>> Xem thêm: Khi nào cần đến văn phòng công chứng để xác nhận tính pháp lý của giấy tờ giao dịch

📚 Căn cứ pháp lý từ chối nhận di sản công chứng

🏛️ 1. Bộ luật Dân sự 2015

Điều 647: Người thừa kế có quyền chấp nhận hoặc từ chối nhận di sản;
Điều 648: Khi từ chối nhận di sản, phần di sản đó sẽ được phân chia lại cho những người còn lại theo thỏa thuận hoặc quy định pháp luật;
Điều 659: Các thừa kế có thể lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản, được công chứng để xác lập giá trị pháp lý.

📘 2. Luật Công chứng 2014

Điều 57: Công chứng viên có trách nhiệm xác nhận giao dịch, ý chí của các bên, trong đó bao gồm cả việc thừa kế chấp nhận hoặc từ chối di sản;
Điều 58: Công chứng viên phải từ chối công chứng nếu hồ sơ không đầy đủ hoặc hành vi từ chối không rõ ràng, không tự nguyện.

📗 3. Nghị định 85/2016/NĐ-CP

Quy định chi tiết trách nhiệm công chứng viên, các trường hợp từ chối công chứng và lưu giữ hồ sơ.

🌐 Xử lý khi người thừa kế từ chối nhận di sản công chứng

Xác nhận ý chí từ chối

Công chứng viên yêu cầu người thừa kế xác nhận bằng văn bản hoặc trực tiếp rằng họ tự nguyện từ chối nhận di sản;
Người từ chối phải ký tên, ghi rõ lý do từ chối và ngày tháng.

Cập nhật trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản

Văn bản thỏa thuận phải ghi rõ ai từ chối nhận di sản;
Phần di sản từ chối được phân chia lại cho các thừa kế khác theo thỏa thuận hoặc quy định pháp luật;
Nếu di sản là bất động sản hoặc cổ phần, cần ghi rõ quyền sở hữu, tỷ lệ phân chia mới.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ giúp hợp pháp hóa quyền sử dụng đất cho hộ gia đình mua bán bằng giấy viết tay

Lưu ý công chứng viên

Kiểm tra tính hợp pháp, rõ ràng của ý chí từ chối;
Xác minh hồ sơ còn lại của các thừa kế nhận di sản;
Từ chối công chứng nếu người thừa kế bị ép buộc hoặc không tự nguyện;
Lưu trữ hồ sơ và cấp bản sao hợp lệ.

📖 Ví dụ minh họa

Tình huống:
Ông A qua đời để lại 1 mảnh đất 500m² và 10.000 cổ phần cho 3 người con. Con thứ 3 không muốn nhận di sản vì lo ngại gánh nặng thuế và nghĩa vụ tài chính.

Giải pháp:

Con thứ 3 ký văn bản xác nhận từ chối nhận di sản trước mặt công chứng viên;
Văn bản thỏa thuận phân chia di sản được cập nhật:
- Con 1 nhận 250m² đất + 5.000 cổ phần
- Con 2 nhận 250m² đất + 5.000 cổ phần
Công chứng viên lưu trữ hồ sơ, cấp bản sao hợp lệ cho các bên.

💬 Kết quả: Văn bản thỏa thuận hợp pháp, quyền lợi của các thừa kế được bảo đảm, tránh tranh chấp về sau.

⚠️ Lưu ý quan trọng khi từ chối nhận di sản công chứng

✅ Tự nguyện và rõ ràng: Người thừa kế phải xác nhận ý chí tự nguyện, không bị ép buộc;
✅ Ghi rõ trong văn bản công chứng: Mọi thông tin về phần di sản từ chối, lý do và ngày tháng;
✅ Công chứng viên kiểm tra hồ sơ: Đảm bảo quyền lợi của các thừa kế còn lại;
✅ Lưu trữ hồ sơ đầy đủ: Văn bản công chứng là chứng cứ pháp lý quan trọng khi giải quyết tranh chấp;
✅ Phân chia lại di sản: Tuân theo thỏa thuận hoặc quy định pháp luật nếu có người từ chối.

Xem thêm: Hợp đồng đặt cọc có bắt buộc đăng ký không?

>>> Xem thêm: Giao dịch bất động sản cần công chứng mua bán nhà đất để đảm bảo pháp lý

🧩 Giá trị pháp lý của công chứng từ chối di sản

Văn bản công chứng ghi nhận người thừa kế từ chối di sản, đảm bảo quyền lợi các bên còn lại;
Là căn cứ để sang tên tài sản, cổ phần hoặc thực hiện nghĩa vụ pháp lý khác;
Ngăn ngừa tranh chấp trong gia đình;
Được công nhận tại cơ quan nhà nước, tổ chức tín dụng và tòa án.

🌟 Kết luận

Việc xử lý từ chối nhận di sản công chứng cần đảm bảo:
✅ Ý chí tự nguyện, rõ ràng của người từ chối;
✅ Văn bản thỏa thuận phân chia di sản cập nhật đầy đủ;
✅ Công chứng viên xác minh và lưu giữ hồ sơ minh bạch;
✅ Phân chia lại di sản theo thỏa thuận hoặc pháp luật.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Các bước chuẩn bị hồ sơ công chứng vay thế chấp ngân hàng

>>> Thủ tục kháng cáo bản án ly hôn: Khi nào được nộp?

>>> Người bán xe nên đến công chứng mua bán xe để hoàn tất sang tên

>>> Việc chia tài sản cần có công chứng thỏa thuận chia thừa kế theo đúng quy định

>>> Vai trò của văn phòng công chứng Hà Nội trong việc giảm thiểu rủi ro pháp lý khi sang tên sổ đỏ

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.