Trong bối cảnh các giao dịch bảo đảm ngày càng đa dạng, việc sử dụng quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) làm tài sản bảo đảm đã trở thành xu hướng phổ biến. Tuy nhiên, khi tiến hành công chứng hợp đồng thế chấp tài sản bằng quyền sở hữu trí tuệ, nhiều cá nhân và doanh nghiệp vẫn lúng túng với quy trình, hồ sơ và điều kiện pháp lý. Bài viết này phân tích chi tiết các quy định hiện hành, lưu ý quan trọng khi định giá và công chứng hợp đồng thế chấp tài sản là quyền SHTT, giúp bạn đảm bảo giao dịch an toàn và hợp pháp. Đây là cơ sở cần thiết để hạn chế tranh chấp và tối ưu hóa giá trị tài sản vô hình trong hoạt động kinh doanh.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn lập hợp đồng ủy quyền tại văn phòng công chứng
Quyền sở hữu trí tuệ có được dùng để thế chấp hay không?

Theo Điều 295 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản dùng để bảo đảm phải là tài sản thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm và có thể được định giá, chuyển giao khi xử lý.
Điều 7 Luật Sở hữu trí tuệ 2022 cho phép chủ sở hữu thực hiện các quyền định đoạt như chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp quyền SHTT. Vì vậy, quyền SHTT hoàn toàn có thể dùng làm tài sản bảo đảm, bao gồm:
-
Quyền tác giả và quyền liên quan;
-
Nhãn hiệu;
-
Sáng chế;
-
Kiểu dáng công nghiệp;
-
Giống cây trồng;
-
Bí mật kinh doanh;
-
Tên thương mại (trong một số trường hợp được định giá và chứng minh quyền sở hữu).
Lưu ý: tài sản SHTT chỉ được thế chấp khi đã đăng ký và được cấp văn bằng bảo hộ, trừ bí mật kinh doanh.
Khi nào hợp đồng thế chấp quyền SHTT phải công chứng?
Theo Điều 47 Luật Công chứng 2014, công chứng là bắt buộc trong các trường hợp pháp luật yêu cầu hoặc các bên có nhu cầu để giao dịch có giá trị chứng cứ.
Đối với thế chấp quyền SHTT, pháp luật không bắt buộc công chứng, nhưng:
-
Ngân hàng, tổ chức tín dụng luôn yêu cầu công chứng để đảm bảo tính pháp lý;
-
Khi đăng ký biện pháp bảo đảm tại Cục SHTT, hợp đồng công chứng giúp tăng độ tin cậy và tránh bị từ chối.
Do đó, trong thực tiễn, công chứng là bắt buộc về mặt vận dụng, dù không bắt buộc về mặt luật định.
>>> Xem thêm: Kinh nghiệm thực chiến khi làm việc với bên dịch vụ sang tên sổ đỏ
Hồ sơ công chứng hợp đồng thế chấp quyền sở hữu trí tuệ
Người yêu cầu công chứng cần chuẩn bị:
-
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu SHTT:
-
Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu, sáng chế, kiểu dáng;
-
Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả;
-
Tài liệu chứng minh bí mật kinh doanh do chính doanh nghiệp tạo lập.
-
-
Giấy tờ nhân thân: CCCD/CMND, hộ khẩu.
-
Giấy tờ pháp lý của doanh nghiệp (nếu là pháp nhân).
-
Hợp đồng thế chấp đã soạn sẵn, có đầy đủ điều khoản về đối tượng bảo đảm, phạm vi bảo đảm, nghĩa vụ được bảo đảm, phương thức xử lý tài sản.
-
Tài liệu định giá quyền SHTT (theo yêu cầu của tổ chức cho vay).
Hồ sơ có thể phát sinh thêm tùy loại quyền SHTT.
>>> Xem thêm: Lệ phí trước bạ được tính như thế nào? khi sang tên căn hộ chung cư mini
Quy trình công chứng hợp đồng thế chấp tài sản SHTT
Bước 1: Kiểm tra quyền sở hữu
Công chứng viên kiểm tra tính hợp lệ của văn bằng bảo hộ, thời hạn bảo hộ, tình trạng tranh chấp.
Bước 2: Xác minh nội dung hợp đồng
Công chứng viên xem xét quyền định đoạt, phạm vi thế chấp và khả năng xử lý tài sản.
Bước 3: Ký và công chứng
Các bên ký trước mặt công chứng viên và nhận bản hợp đồng công chứng.
Bước 4: Đăng ký biện pháp bảo đảm
Thực hiện tại Cục Sở hữu trí tuệ hoặc hệ thống đăng ký trực tuyến theo Nghị định 65/2023/NĐ-CP.
Lưu ý quan trọng khi thế chấp quyền SHTT

-
Tài sản SHTT phải có giá trị và có thể định giá được.
-
Tài sản phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp và không có tranh chấp.
-
Cần xác định phạm vi quyền thế chấp (toàn bộ hay một phần quyền).
-
Đối với nhãn hiệu, sáng chế đang trong giai đoạn gia hạn, phải kiểm tra thời hạn bảo hộ.
-
Hợp đồng phải nêu rõ:
“Phạm vi khai thác quyền trong thời hạn thế chấp” để tránh hiểu nhầm với việc chuyển nhượng quyền.
Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ 1:
Công ty A sở hữu nhãn hiệu thời trang đã được cấp văn bằng bảo hộ và cần vay vốn ngân hàng để mở rộng sản xuất. Công ty A ký hợp đồng thế chấp nhãn hiệu với ngân hàng và yêu cầu công chứng để đảm bảo pháp lý. Sau khi công chứng và đăng ký biện pháp bảo đảm tại Cục SHTT, ngân hàng giải ngân theo hạn mức cam kết. Trường hợp công ty A không trả nợ, ngân hàng có quyền xử lý nhãn hiệu bằng cách bán đấu giá hoặc chuyển nhượng quyền sở hữu cho bên thứ ba.
Ví dụ 2:
Tác giả B sở hữu bản quyền phần mềm kế toán và muốn thế chấp quyền này để vay vốn đầu tư. Tuy nhiên, trong quá trình công chứng, công chứng viên phát hiện phần mềm này đang có tranh chấp với một cá nhân khác về quyền tác giả. Do quyền sở hữu chưa rõ ràng, hợp đồng không thể được công chứng và ngân hàng từ chối cho vay.
Kết luận
Việc công chứng hợp đồng thế chấp tài sản bằng quyền sở hữu trí tuệ là bước quan trọng giúp đảm bảo tính pháp lý, minh bạch và an toàn cho các giao dịch bảo đảm. Trong bối cảnh tài sản vô hình ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị doanh nghiệp, việc hiểu đúng và thực hiện đúng quy trình công chứng sẽ giúp chủ sở hữu tối ưu hóa giá trị tài sản SHTT và thuận lợi trong việc tiếp cận nguồn vốn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Kê khai và nộp lệ phí môn bài: mốc thời gian cần nhớ
>>> Khi nào cần công chứng văn bản từ chối nhận di sản?
>>> Các ngôn ngữ phổ biến trong dịch thuật công chứng hiện nay
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội có đội ngũ công chứng viên giàu kinh nghiệm
>>> Công chứng tặng cho nhà đất giữa cha mẹ và con cần giấy tờ gì?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com






