Làm sao để hợp đồng tặng cho tài sản không bị vô hiệu?
Hợp đồng tặng cho tài sản là hình thức chuyển giao quyền sở hữu phổ biến giữa các cá nhân, tổ chức với mục đích cho tặng tài sản mà không đòi hỏi đền đáp. Tuy nhiên, không phải mọi hợp đồng tặng cho tài sản đều được pháp luật công nhận. Trong nhiều trường hợp, hợp đồng bị vô hiệu do không tuân thủ quy định pháp luật hoặc nhằm mục đích trái pháp luật. Vậy làm thế nào để tránh rơi vào tình huống này? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các căn cứ khiến hợp đồng tặng cho tài sản bị vô hiệu và hướng dẫn cách đảm bảo hợp đồng có hiệu lực pháp lý.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có được soạn thảo hợp đồng cho khách hàng không?
1. Khi nào hợp đồng tặng cho tài sản bị vô hiệu?
Theo Bộ luật Dân sự 2015, một hợp đồng tặng cho tài sản có thể bị tuyên vô hiệu trong các trường hợp sau:
Hợp đồng vi phạm điều kiện có hiệu lực
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng dân sự nói chung và hợp đồng tặng cho tài sản nói riêng sẽ vô hiệu nếu:
Một trong hai bên không có năng lực pháp luật hoặc năng lực hành vi dân sự Một bên bị ép buộc, lừa dối hoặc bị nhầm lẫn nghiêm trọng Mục đích và nội dung của hợp đồng vi phạm điều cấm của luật hoặc trái đạo đức xã hội
Ví dụ minh họa: Ông H là người bị bệnh tâm thần, không có năng lực hành vi dân sự. Nếu ông H ký hợp đồng tặng cho ngôi nhà của mình cho người khác thì hợp đồng này sẽ bị vô hiệu.
Hợp đồng không đúng hình thức theo quy định
Theo Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, đối với tài sản phải đăng ký quyền sở hữu (như đất đai, nhà ở, ô tô…), hợp đồng tặng cho tài sản phải được lập thành văn bản và công chứng, chứng thực theo quy định. Nếu không tuân thủ điều này, hợp đồng có thể bị vô hiệu.
Ví dụ: Bà K tặng cho cháu gái một căn hộ tại Hà Nội nhưng không làm hợp đồng bằng văn bản và không công chứng. Trong trường hợp có tranh chấp, hợp đồng này dễ bị tuyên vô hiệu vì vi phạm quy định về hình thức.
Hợp đồng tặng cho tài sản nhằm trốn tránh nghĩa vụ pháp lý
Theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015, nếu một hợp đồng tặng cho tài sản được lập ra nhằm trốn tránh nghĩa vụ (như tránh thi hành án, nghĩa vụ trả nợ, cấp dưỡng…), thì sẽ bị coi là vô hiệu.
Bên được tặng có hành vi xúc phạm người tặng
Theo Điều 460 Bộ luật Dân sự 2015, người tặng có quyền đơn phương hủy bỏ hợp đồng nếu bên được tặng có hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, danh dự của mình hoặc người thân.
2. Cách để hợp đồng tặng cho tài sản không bị vô hiệu
Để đảm bảo hợp đồng có hiệu lực pháp lý và không bị tuyên vô hiệu, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
Đảm bảo đầy đủ năng lực và sự tự nguyện của các bên
Trước khi ký kết, cần xác minh người tặng và người nhận có đầy đủ năng lực pháp luật, hành vi dân sự và hoàn toàn tự nguyện tham gia. Tránh để xảy ra tranh chấp sau này về việc bị ép buộc, đe dọa hay lừa dối.
Nếu người tặng là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế, cần có người đại diện hợp pháp tham gia hợp đồng.
Lập hợp đồng đúng hình thức pháp luật yêu cầu
Đối với tài sản cần đăng ký quyền sở hữu như đất đai, ô tô, nhà ở… hợp đồng tặng cho tài sản phải được lập thành văn bản và công chứng tại phòng công chứng hoặc chứng thực tại ủy ban nhân dân có thẩm quyền.
Việc tuân thủ đúng quy trình công chứng không chỉ giúp hợp đồng có hiệu lực mà còn là căn cứ để làm thủ tục sang tên tài sản sau này.
Tuyệt đối không sử dụng hợp đồng tặng cho tài sản như một công cụ để trốn tránh nghĩa vụ với bên thứ ba như trốn thuế, tránh kê biên tài sản, hoặc hợp thức hóa tài sản bất hợp pháp. Những hợp đồng có dấu hiệu này đều có thể bị vô hiệu nếu bị phát hiện.
Chứng minh nguồn gốc tài sản rõ ràng, hợp pháp
Người tặng phải là chủ sở hữu hợp pháp của tài sản, có đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu. Nếu tài sản đang tranh chấp, bị kê biên, thế chấp mà không có sự đồng ý của bên liên quan thì hợp đồng có thể bị vô hiệu.
3. Ví dụ thực tế về hợp đồng tặng cho tài sản hợp pháp
Ông M sở hữu một mảnh đất tại TP. HCM có đầy đủ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ông quyết định tặng mảnh đất đó cho con trai là anh N. Hai bên đến phòng công chứng, lập hợp đồng tặng cho tài sản bằng văn bản, có đầy đủ chữ ký, công chứng viên xác nhận và sau đó thực hiện thủ tục sang tên tại văn phòng đăng ký đất đai.
Trong trường hợp này, hợp đồng đã được thực hiện đúng quy định về hình thức, chủ thể và nội dung, nên được coi là hợp pháp và không thể bị vô hiệu.
Việc lập hợp đồng tặng cho tài sản không chỉ là hành vi thể hiện sự thiện chí mà còn phải đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Để hợp đồng không bị vô hiệu, các bên cần xác định rõ quyền sở hữu tài sản, đảm bảo năng lực hành vi, lập hợp đồng đúng hình thức, đúng mục đích và trung thực về nội dung.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
