Giải quyết tranh chấp sau khi công chứng hợp đồng góp vốn bằng nhà đất
Tranh chấp sau công chứng góp vốn nhà đất là tình huống không hiếm gặp trong thực tiễn khi các bên xảy ra mâu thuẫn về quyền lợi, nghĩa vụ hoặc hiệu lực hợp đồng dù đã thực hiện công chứng. Việc hiểu rõ quy trình giải quyết tranh chấp cũng như các căn cứ pháp lý liên quan sẽ giúp cá nhân, tổ chức bảo vệ tốt nhất quyền lợi của mình trong giao dịch góp vốn bằng quyền sử dụng đất.
1. Vì sao vẫn xảy ra tranh chấp sau khi công chứng?
1.1. Hợp đồng có dấu hiệu vô hiệu hoặc bị giả tạo
Theo Điều 122 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng dân sự bị coi là vô hiệu nếu:
Vi phạm điều kiện có hiệu lực về hình thức, nội dung, chủ thể hoặc mục đích.
Là hợp đồng giả tạo nhằm che giấu giao dịch khác.
Mặc dù đã công chứng, nhưng nếu hợp đồng được xác định là có ý chí không tự nguyện, hoặc tài sản góp vốn không hợp pháp, thì vẫn có thể bị tuyên vô hiệu.
Ví dụ thực tế: Ông A ký hợp đồng góp vốn bằng nhà đất để tránh bị kê biên tài sản trong một vụ thi hành án. Hợp đồng được công chứng hợp lệ nhưng sau đó bị tòa tuyên vô hiệu vì mục đích giả tạo nhằm tẩu tán tài sản.
1.2. Mâu thuẫn trong việc thực hiện nghĩa vụ sau khi góp vốn
Một số tranh chấp phát sinh khi:
Bên nhận vốn không thực hiện đúng cam kết (không ghi nhận phần vốn, không chia lợi nhuận…).
Các bên không đăng ký biến động đất đai, dẫn đến việc không xác lập quyền sử dụng chung.
Phân chia lợi ích không rõ ràng, gây xung đột nội bộ trong doanh nghiệp.
1.3. Có người thừa kế hoặc đồng sở hữu phản đối
Nếu tài sản góp vốn là tài sản chung hoặc tài sản thừa kế chưa phân chia, việc một cá nhân tự ý đem đi góp vốn dù đã công chứng có thể bị người đồng sở hữu hoặc thừa kế yêu cầu hủy hợp đồng.
>>> Xem thêm: Mệt mỏi vì thủ tục rườm rà? Hãy xem ngay dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói – nhanh gọn, đúng luật, không lo bị trả hồ sơ!
2. Các phương thức giải quyết tranh chấp sau công chứng góp vốn nhà đất
2.1. Thương lượng, hòa giải giữa các bên
Đây là phương thức được ưu tiên hàng đầu theo Điều 3 Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án 2020. Việc thương lượng giúp:
Giảm chi phí, thời gian.
Giữ được quan hệ hợp tác lâu dài.
Chủ động điều chỉnh quyền, nghĩa vụ mà không phải qua phán quyết cưỡng chế.
Ví dụ minh họa: Bà B góp vốn bằng nhà vào công ty TNHH X. Sau 1 năm, bà không được chia lợi nhuận theo thỏa thuận. Hai bên gặp nhau, lập biên bản bổ sung nghĩa vụ chia lợi nhuận, tránh được việc đưa nhau ra tòa.
2.2. Khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền
Trường hợp các bên không thể tự thương lượng, có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân nơi bị đơn cư trú hoặc nơi có tài sản góp vốn (theo Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).
Tòa án sẽ xem xét:
Hợp đồng có vô hiệu không?
Các bên đã thực hiện nghĩa vụ đúng theo thỏa thuận chưa?
Quyền lợi của bên góp vốn bị xâm phạm như thế nào?
Tòa có thể ra phán quyết:
Buộc thực hiện hợp đồng.
Tuyên hợp đồng vô hiệu, hoàn trả lại tài sản.
Bồi thường thiệt hại.
2.3. Yêu cầu công chứng viên giải trình hoặc chịu trách nhiệm (nếu có sai sót)
Nếu công chứng viên vi phạm quy trình công chứng khiến hợp đồng bị vô hiệu hoặc gây thiệt hại, người dân có thể:
Khiếu nại đến tổ chức hành nghề công chứng.
Khiếu nại lên Sở Tư pháp.
Khởi kiện công chứng viên nếu có căn cứ bồi thường theo Điều 38 Luật Công chứng 2024.
Tình huống thực tế: Ông C ký hợp đồng góp vốn với bà D, nhưng tài sản đang bị kê biên. Công chứng viên không phát hiện điều này. Sau đó, tòa tuyên hợp đồng vô hiệu. Ông C có quyền yêu cầu tổ chức công chứng bồi thường vì công chứng sai quy định.
Tranh chấp sau công chứng góp vốn nhà đất là rủi ro không thể xem nhẹ, đặc biệt trong bối cảnh các giao dịch nhà đất và hợp tác kinh doanh ngày càng phức tạp. Mặc dù đã có công chứng, nhưng nếu hợp đồng thiếu chặt chẽ, tài sản có vấn đề pháp lý hoặc các bên vi phạm nghĩa vụ thì tranh chấp vẫn có thể phát sinh.
Để hạn chế rủi ro, người tham gia góp vốn nên chuẩn bị kỹ hồ sơ pháp lý, kiểm tra tình trạng tài sản, soạn thảo hợp đồng minh bạch và thực hiện đầy đủ các thủ tục sau công chứng. Khi tranh chấp xảy ra, cần lựa chọn phương án xử lý phù hợp – từ hòa giải đến khởi kiện – để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
