Xử lý văn bản thỏa thuận tài sản riêng khi có yếu tố nước ngoài
Trong thời đại toàn cầu hóa, ngày càng nhiều cặp vợ chồng có yếu tố nước ngoài như: kết hôn với người nước ngoài, định cư hoặc sở hữu tài sản ở nước ngoài. Trong những trường hợp này, việc lập và công nhận hiệu lực thỏa thuận tài sản riêng nước ngoài là vấn đề pháp lý phức tạp nhưng vô cùng cần thiết để bảo vệ quyền tài sản của các bên và hạn chế tranh chấp sau này. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ cách xử lý, giá trị pháp lý và những điểm cần lưu ý khi lập thỏa thuận tài sản riêng có yếu tố nước ngoài.
1. Hiểu thế nào là thỏa thuận tài sản riêng có yếu tố nước ngoài?
Theo Điều 122 Luật hôn nhân và gia đình 2014, yếu tố nước ngoài được hiểu là khi ít nhất một bên là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, hoặc việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật xảy ra ở nước ngoài hoặc liên quan đến tài sản ở nước ngoài.
Thỏa thuận tài sản riêng nước ngoài là văn bản giữa vợ và chồng trong quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài, nhằm xác định rõ quyền sở hữu, quản lý, sử dụng tài sản riêng. Văn bản này có thể được lập tại Việt Nam hoặc tại nước ngoài, tùy hoàn cảnh cụ thể của các bên.
2. Hình thức và hiệu lực pháp lý
Căn cứ Điều 47 Luật hôn nhân và gia đình 2014, vợ chồng có quyền thỏa thuận về chế độ tài sản của mình, bao gồm cả tài sản riêng, tài sản chung và quyền, nghĩa vụ phát sinh từ tài sản. Văn bản thỏa thuận này cần được lập thành văn bản và công chứng.
Nếu văn bản được lập ở nước ngoài, nó cần được chứng nhận hoặc hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định tại Điều 20, Nghị định 111/2011/NĐ-CP và Thông tư 01/2020/TT-BNG, rồi sau đó mới được sử dụng tại Việt Nam. Trong trường hợp không hợp pháp hóa, văn bản sẽ không được công nhận tại Việt Nam.
Nếu lập tại Việt Nam, thì bắt buộc phải được công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền để đảm bảo hiệu lực thi hành.
Điều 122 và 123 Luật hôn nhân và gia đình 2014 cho phép các bên có quyền thỏa thuận lựa chọn luật áp dụng đối với chế độ tài sản vợ chồng, miễn là không trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam. Điều này có nghĩa là, nếu hai bên kết hôn tại Đức nhưng sống ở Việt Nam, họ có thể chọn luật Đức hoặc luật Việt Nam để áp dụng cho thỏa thuận tài sản của mình, miễn là điều đó được nêu rõ trong văn bản thỏa thuận và không vi phạm đạo đức xã hội, an ninh quốc gia.
4. Ví dụ minh họa thực tế thỏa thuận tài sản riêng nước ngoài
Chị A là người Việt Nam kết hôn với anh B, quốc tịch Mỹ. Hai người lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng tại Mỹ, xác định rõ căn nhà tại California là tài sản riêng của chị A, còn căn hộ tại TP.HCM là tài sản riêng của anh B. Văn bản này được công chứng tại Mỹ. Khi về Việt Nam, chị A mang văn bản này đến Sở Tư pháp để hợp pháp hóa lãnh sự. Sau đó, chị A dùng văn bản để chứng minh quyền sở hữu căn nhà tại Mỹ không liên quan đến nghĩa vụ vay nợ của anh B tại Việt Nam. Tòa án công nhận văn bản do đáp ứng đủ điều kiện pháp lý.
Trong trường hợp khác, ông H kết hôn với bà K, quốc tịch Canada. Hai người lập thỏa thuận tài sản riêng bằng tiếng Anh, không công chứng và cũng không hợp pháp hóa lãnh sự. Khi ly hôn tại Việt Nam, bà K muốn chia đôi tài sản mà theo văn bản đã thỏa thuận là riêng của bà. Tuy nhiên, vì văn bản không hợp lệ về hình thức theo quy định Việt Nam, tòa không công nhận nên phần tài sản này được xem là tài sản chung và bị chia đôi.
5. Căn cứ pháp lý liên quan thỏa thuận tài sản riêng nước ngoài
Luật hôn nhân và gia đình 2014: Điều 47 – Thỏa thuận tài sản Điều 122 – Quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài Điều 123 – Luật áp dụng trong chế độ tài sản vợ chồng
Bộ luật dân sự 2015: Điều 663 – Áp dụng pháp luật nước ngoài Điều 664 – Công nhận và cho thi hành văn bản nước ngoài tại Việt Nam
Luật công chứng 2014 và Thông tư 01/2020/TT-BNG: Quy định về hợp pháp hóa lãnh sự và chứng nhận lãnh sự các văn bản do cơ quan nước ngoài cấp
6. Những lưu ý khi xử lý thỏa thuận tài sản riêng nước ngoài
Cần xác định rõ hình thức hợp pháp hóa lãnh sự với văn bản lập tại nước ngoài Nội dung văn bản không được trái với quy định pháp luật Việt Nam về tài sản và hôn nhân Cần dịch thuật công chứng nếu văn bản sử dụng ngôn ngữ nước ngoài Trường hợp liên quan đến tài sản tại Việt Nam, nên thực hiện việc công chứng lại theo pháp luật Việt Nam để tăng tính an toàn Văn bản nên được lập càng sớm càng tốt, đặc biệt trước khi phát sinh khoản vay, kinh doanh hoặc rủi ro ly hôn
>>> Xem thêm: Những sai sót thường gặp khi ký kết tại văn phòng công chứng và cách phòng tránh.
Kết luận
Thỏa thuận tài sản riêng nước ngoài là bước đi pháp lý cần thiết khi vợ chồng có yếu tố nước ngoài muốn bảo vệ quyền sở hữu tài sản cá nhân và phân định trách nhiệm tài chính rõ ràng. Dù được lập tại Việt Nam hay ở nước ngoài, văn bản này phải đáp ứng đủ điều kiện về hình thức, nội dung và công nhận theo quy định pháp luật thì mới có giá trị sử dụng. Việc chủ động lập và xử lý đúng quy trình sẽ giúp các bên hạn chế rủi ro pháp lý và giữ vững quyền lợi hợp pháp khi có tranh chấp xảy ra.
Nếu bạn cần tư vấn chi tiết về lập hoặc hợp pháp hóa thỏa thuận tài sản riêng có yếu tố nước ngoài, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để được hỗ trợ chính xác và nhanh chóng.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
