Tranh chấp đất đai liên quan đến mốc giới: Cách giải quyết
Trong thực tế, tranh chấp mốc giới đất là một trong những dạng tranh chấp đất đai phổ biến và phức tạp. Nguyên nhân thường xuất phát từ việc xác định ranh giới giữa các thửa đất không rõ ràng, sai lệch khi đo đạc, hoặc hành vi lấn chiếm. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, người dân cần nắm rõ quy định pháp luật mới nhất và cách xử lý đúng quy trình.
Theo Điều 15 Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025), Nhà nước bảo đảm và bảo vệ quyền sử dụng đất hợp pháp, đồng thời có trách nhiệm giải quyết các tranh chấp đất đai, bao gồm tranh chấp về mốc giới.
1.2. Bộ luật Dân sự 2015
Theo Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015:
“Người sử dụng đất có nghĩa vụ tôn trọng ranh giới giữa các bất động sản liền kề và không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách.”
Như vậy, khi xảy ra tranh chấp mốc giới đất, hành vi lấn, thay đổi hoặc phá mốc giới là vi phạm pháp luật, phải được xử lý và khôi phục hiện trạng.
2. Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp mốc giới đất
Đo đạc, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) chưa chính xác.
Người sử dụng đất tự ý di dời, phá bỏ mốc giới.
Lấn chiếm đất do thiếu sự thỏa thuận rõ ràng giữa các hộ liền kề.
Thiếu hồ sơ địa chính hoặc bản đồ đo đạc không trùng khớp thực tế.
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013 (vẫn còn hiệu lực đến hết 31/12/2024), tranh chấp đất đai phải được hòa giải tại UBND cấp xã trước khi khởi kiện hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Đây là thủ tục bắt buộc.
UBND xã/phường sẽ phối hợp với cán bộ địa chính, tổ chức đo đạc lại hiện trạng, xác định mốc giới theo hồ sơ địa chính và tổ chức cuộc họp hòa giải.
3.2. Giải quyết tại cơ quan hành chính
Trong trường hợp tranh chấp mốc giới đất mà các bên không có giấy tờ về quyền sử dụng đất, theo quy định tại Điều 210 Luật Đất đai 2024, UBND cấp huyện hoặc cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết tùy từng trường hợp.
3.3. Khởi kiện tại Tòa án nhân dân
Nếu hòa giải không thành và có đầy đủ giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng đất, người dân có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất tranh chấp. Tòa án sẽ căn cứ vào hồ sơ địa chính, sổ đỏ, kết quả đo đạc, ý kiến cơ quan chuyên môn để đưa ra phán quyết.
4. Ví dụ minh họa thực tế về tranh chấp mốc giới đất
Ví dụ: Ông A và ông B có hai thửa đất liền kề, mỗi bên đều có sổ đỏ. Trong quá trình xây hàng rào, ông B cho rằng ranh giới đất của mình rộng hơn 1m so với hiện trạng, nên đã lấn sang phần đất của ông A để xây tường. Ông A phản đối và hai bên xảy ra tranh chấp.
Trong trường hợp này:
UBND xã sẽ mời cán bộ địa chính xuống đo đạc, đối chiếu hồ sơ địa chính và sổ đỏ để xác định mốc giới.
Nếu hòa giải không thành, ông A có quyền khởi kiện ra Tòa án yêu cầu buộc ông B tháo dỡ phần tường lấn chiếm, đồng thời khôi phục mốc giới theo đúng giấy tờ pháp lý.
Luôn giữ gìn và bảo vệ mốc giới đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận.
Khi phát hiện tranh chấp, cần yêu cầu cơ quan địa chính tiến hành đo đạc lại để có căn cứ pháp lý.
Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, gồm sổ đỏ, trích lục bản đồ địa chính, biên bản bàn giao đất (nếu có).
Thực hiện đúng trình tự: hòa giải tại UBND xã → giải quyết hành chính hoặc khởi kiện Tòa án.
>>> Xem thêm: Những lưu ý vàng khi đi làm Công chứng.
Kết luận
Tranh chấp mốc giới đất là vấn đề thường gặp và dễ gây mâu thuẫn kéo dài giữa các hộ liền kề. Pháp luật hiện hành, đặc biệt là Luật Đất đai 2024 và Bộ luật Dân sự 2015, đã quy định rõ trách nhiệm của các bên trong việc tôn trọng mốc giới đất. Người dân cần nắm vững quy trình hòa giải, khởi kiện và chuẩn bị chứng cứ đầy đủ để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
