So sánh hợp đồng mua bán viết tay và hợp đồng công chứng
Hợp đồng mua bán viết tay là hình thức giao kết được nhiều người áp dụng vì đơn giản, nhanh gọn, không mất thời gian đi công chứng. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, hợp đồng mua bán viết tay không đảm bảo giá trị pháp lý bằng hợp đồng công chứng, dẫn đến rủi ro tranh chấp. Bài viết này sẽ phân tích và so sánh hợp đồng mua bán viết tay và hợp đồng công chứng dựa trên quy định của pháp luật hiện hành.
>>> Xem thêm: Việc công chứng hợp đồng góp vốn bằng tài sản tại văn phòng công chứng yêu cầu gì?
1. Hợp đồng mua bán viết tay là gì?
Theo Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.
Hợp đồng mua bán viết tay là loại hợp đồng được các bên lập dưới dạng văn bản viết tay, không qua công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền. Hình thức này thường áp dụng với những tài sản không bắt buộc phải đăng ký quyền sở hữu hoặc không yêu cầu công chứng theo luật.
Ví dụ minh họa: Anh A bán cho anh B một chiếc máy tính xách tay và hai bên lập giấy viết tay ghi rõ thông tin máy, giá bán và thời điểm giao hàng. Hợp đồng này vẫn có giá trị nếu đáp ứng đủ điều kiện về chủ thể, nội dung và sự tự nguyện.
2. Hợp đồng công chứng là gì?
Theo Điều 2 Luật Công chứng 2014, công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch bằng văn bản theo yêu cầu của các bên.
Hợp đồng công chứng được lập thành văn bản và có xác nhận của tổ chức hành nghề công chứng. Đối với các tài sản như bất động sản, phương tiện giao thông hoặc tài sản có giá trị lớn, công chứng là điều kiện bắt buộc để giao dịch có hiệu lực pháp lý.
Ví dụ minh họa: Ông C bán cho bà D một mảnh đất tại quận Thanh Xuân, Hà Nội. Hợp đồng mua bán nhà đất này bắt buộc phải được lập thành văn bản và công chứng tại phòng công chứng, đồng thời làm thủ tục sang tên tại cơ quan đăng ký đất đai.
3. So sánh hợp đồng mua bán viết tay và hợp đồng công chứng
3.1. Về hình thức
Hợp đồng mua bán viết tay: Do các bên tự lập, không có sự chứng nhận của cơ quan nhà nước hoặc tổ chức công chứng.
>>> Xem thêm: Kiểm tra sổ đỏ như thế nào để phát hiện giả mạo hoặc tranh chấp?
Hợp đồng công chứng: Được công chứng viên chứng nhận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật về hình thức.
3.2. Về giá trị pháp lý
Hợp đồng mua bán viết tay: Có giá trị pháp lý nếu tài sản giao dịch không bắt buộc công chứng và hợp đồng đáp ứng đủ điều kiện về chủ thể, nội dung và sự tự nguyện. Tuy nhiên, nếu tài sản thuộc loại bắt buộc công chứng (ví dụ: nhà đất, ô tô), thì hợp đồng viết tay không có hiệu lực pháp luật.
Hợp đồng công chứng: Có hiệu lực bắt buộc đối với các bên và được pháp luật bảo vệ. Trong trường hợp tranh chấp, hợp đồng công chứng là bằng chứng vững chắc trước tòa án.
3.3. Về tính an toàn pháp lý
Hợp đồng mua bán viết tay: Tiềm ẩn rủi ro cao, đặc biệt khi mua bán tài sản giá trị lớn. Nếu bên bán cố tình gian dối hoặc tài sản đang tranh chấp, người mua sẽ khó bảo vệ quyền lợi.
Hợp đồng công chứng: Công chứng viên kiểm tra tính pháp lý của tài sản và năng lực của các bên trước khi xác nhận, giúp giảm thiểu rủi ro tranh chấp.
4. Trường hợp nào có thể dùng hợp đồng mua bán viết tay?
Hợp đồng mua bán viết tay có thể áp dụng cho:
Mua bán tài sản không bắt buộc đăng ký quyền sở hữu như đồ dùng cá nhân, vật dụng nhỏ, hàng hóa tiêu dùng.
Giao dịch nhỏ, giá trị không lớn, và giữa các bên có sự tin tưởng cao.
Ví dụ minh họa: Chị E bán cho chị F một chiếc xe đạp cũ với giá 2 triệu đồng, lập giấy viết tay xác nhận đã giao và nhận tiền. Trường hợp này không bắt buộc công chứng.
5. Khi nào bắt buộc phải công chứng hợp đồng mua bán?
Theo Điều 122 Luật Nhà ở 2014 và Điều 167 Luật Đất đai 2013, các giao dịch liên quan đến mua bán, chuyển nhượng, tặng cho nhà ở, quyền sử dụng đất bắt buộc phải lập hợp đồng và công chứng.
Ngoài ra, theo Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015, đối với tài sản mà pháp luật yêu cầu đăng ký quyền sở hữu (như ô tô, tàu thuyền…), hợp đồng mua bán cũng cần công chứng hoặc chứng thực.
>>> Xem thêm: Những nguyên tắc nào đảm bảo tính hợp pháp của dịch vụ công chứng?
Kết luận
Hợp đồng mua bán viết tay có ưu điểm nhanh gọn và chi phí thấp, phù hợp với giao dịch nhỏ, không bắt buộc công chứng. Tuy nhiên, đối với tài sản lớn hoặc tài sản bắt buộc phải đăng ký quyền sở hữu, việc lập hợp đồng công chứng là cần thiết để đảm bảo an toàn pháp lý và tránh tranh chấp. Người tham gia giao dịch nên nắm rõ quy định pháp luật để lựa chọn hình thức hợp đồng phù hợp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
