Rủi ro trong hợp đồng mua bán thường gặp và cách phòng tránh

Trong thực tế, các giao dịch mua bán dù đơn giản hay phức tạp đều tiềm ẩn nhiều rủi ro trong hợp đồng mua bán. Những rủi ro này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn kéo theo tranh chấp pháp lý nếu các bên không lường trước. Bài viết dưới đây sẽ phân tích các loại rủi ro phổ biến trong hợp đồng mua bán, đồng thời gợi ý biện pháp phòng tránh hiệu quả để bảo vệ quyền lợi của các bên.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài? Giải đáp các câu hỏi thường gặp

1. Rủi ro trong hợp đồng mua bán do đối tượng hợp đồng không hợp pháp

Một trong những rủi ro trong hợp đồng mua bán phổ biến là đối tượng của hợp đồng không đủ điều kiện giao dịch, ví dụ:

Mua bán nhà đất chưa có sổ đỏ hoặc đang tranh chấp.
Xe ô tô đang thế chấp ngân hàng nhưng bên bán không thông báo.
Hàng hóa cấm kinh doanh, nhập lậu hoặc không rõ nguồn gốc.

Cách phòng tránh:

Kiểm tra giấy tờ pháp lý của tài sản trước khi ký hợp đồng.
Với bất động sản hoặc xe ô tô, cần tra cứu thông tin tại cơ quan có thẩm quyền.
Chỉ mua bán hàng hóa có hóa đơn, chứng từ hợp lệ.

2. Rủi ro trong hợp đồng mua bán do hợp đồng thiếu chặt chẽ

Hợp đồng không được soạn thảo chi tiết, thiếu các điều khoản quan trọng sẽ dẫn đến tranh chấp, điển hình là:

Không quy định thời hạn giao hàng hoặc bàn giao tài sản.
Không rõ phương thức thanh toán và thời điểm thanh toán.
Không có điều khoản phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại khi một bên vi phạm.

Cách phòng tránh:

Soạn thảo hợp đồng đầy đủ: Nêu rõ đối tượng, số lượng, chất lượng, giá cả, phương thức và thời gian thanh toán.
Bổ sung điều khoản xử lý vi phạm: Phạt hợp đồng, bồi thường thiệt hại và cơ chế giải quyết tranh chấp.
Nên nhờ luật sư hoặc công chứng viên tư vấn trước khi ký hợp đồng có giá trị lớn.

>>> Xem thêm: Cập nhật bảng phí công chứng mới nhất năm 2025

3. Rủi ro trong hợp đồng mua bán về thanh toán và giao tài sản

Một dạng rủi ro trong hợp đồng mua bán thường gặp là thanh toán không an toàn hoặc bàn giao tài sản không đúng cam kết, ví dụ:

Người mua đã thanh toán nhưng không nhận được hàng hóa hoặc tài sản.
Người bán giao hàng không đúng chất lượng hoặc số lượng.
Thanh toán tiền mặt không có chứng từ, khó chứng minh khi xảy ra tranh chấp.

Cách phòng tránh:

Ưu tiên thanh toán qua ngân hàng để có chứng từ.
Thực hiện bàn giao tài sản kèm biên bản và lưu giữ hóa đơn, chứng từ liên quan.
Chỉ thanh toán toàn bộ khi tài sản đã bàn giao hợp lệ và hoàn thành thủ tục sang tên nếu cần.

4. Rủi ro trong hợp đồng mua bán do không công chứng, chứng thực

Một số hợp đồng mua bán liên quan đến tài sản phải đăng ký sở hữu nếu không công chứng sẽ không có hiệu lực pháp lý, ví dụ:

Mua bán bất động sản nhưng chỉ lập giấy viết tay.
Chuyển nhượng xe ô tô, xe máy nhưng không làm thủ tục sang tên.

Cách phòng tránh:

Thực hiện công chứng hợp đồng mua bán tại phòng/văn phòng công chứng khi pháp luật yêu cầu.
Sau khi công chứng, sang tên tài sản kịp thời để xác lập quyền sở hữu hợp pháp.

Xem thêm: Khi nào chồng cần ký khi sổ đỏ đứng tên một mình vợ?

>>> Xem thêm: Các bước thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu cho đất ở, đất nông nghiệp

5. Rủi ro trong hợp đồng mua bán từ yếu tố chủ quan của các bên

Ngoài yếu tố pháp lý, các rủi ro còn đến từ sự thiếu thiện chí hoặc năng lực thực hiện hợp đồng của các bên, chẳng hạn:

Bên bán cố tình che giấu thông tin về tình trạng tài sản.
Bên mua chậm thanh toán hoặc cố tình hủy hợp đồng.
Một trong các bên không đủ năng lực hành vi dân sự hoặc người ký hợp đồng không đúng thẩm quyền.

Cách phòng tránh:

Xác minh kỹ thông tin nhân thân và tư cách pháp lý của các bên trước khi giao dịch.
Đảm bảo người ký hợp đồng có thẩm quyền, nhất là khi bên tham gia là doanh nghiệp.
Bổ sung điều khoản bảo vệ quyền lợi như đặt cọc, phạt hợp đồng và giải quyết tranh chấp.

Xem thêm:

>>> Thủ tục công chứng hợp đồng mua bán theo luật hiện hành

>>> Có thể ủy quyền lại không? Giới hạn quyền ủy quyền theo luật

Kết luận

Nhận diện sớm rủi ro trong hợp đồng mua bán và áp dụng biện pháp phòng tránh sẽ giúp các bên bảo vệ quyền lợi và hạn chế tranh chấp pháp lý.

Để đảm bảo an toàn, các bên nên:

Soạn thảo hợp đồng đầy đủ, rõ ràng.
Công chứng hợp đồng mua bán khi pháp luật yêu cầu.
Thanh toán và bàn giao tài sản minh bạch, có chứng từ hợp lệ.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.