Rủi ro trong hợp đồng thế chấp thường gặp là gì?

Trong các giao dịch vay vốn hoặc bảo đảm nghĩa vụ tài chính, hợp đồng thế chấp là một công cụ pháp lý phổ biến. Tuy nhiên, nếu không nắm rõ các quy định pháp luật và nội dung cam kết, các bên rất dễ đối mặt với rủi ro trong hợp đồng thế chấp, dẫn đến tranh chấp, mất tài sản hoặc chịu trách nhiệm pháp lý ngoài ý muốn. Bài viết dưới đây sẽ phân tích các rủi ro thường gặp và gợi ý những biện pháp phòng tránh hiệu quả.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài? Giải đáp các câu hỏi thường gặp

1. Rủi ro trong hợp đồng thế chấp về tính pháp lý của tài sản thế chấp

Tài sản không đủ điều kiện thế chấp: Ví dụ, đất chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng hoặc đang trong diện quy hoạch, tranh chấp.
Tài sản thuộc sở hữu chung nhưng chưa được tất cả đồng sở hữu đồng ý: Đây là lỗi thường gặp khi thế chấp nhà đất thuộc hộ gia đình hoặc tài sản chung của vợ chồng.
Tài sản đang bị kê biên hoặc cấm giao dịch: Nếu không kiểm tra kỹ, hợp đồng sẽ vô hiệu một phần hoặc toàn bộ.

Hậu quả: Hợp đồng bị vô hiệu, quyền bảo đảm không phát sinh, bên thế chấp có thể mất khả năng bảo vệ quyền lợi trước pháp luật.

2. Rủi ro từ điều khoản trong hợp đồng thế chấp không rõ ràng

Không quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên: Dễ dẫn đến tranh cãi khi xảy ra vi phạm nghĩa vụ.
Điều kiện xử lý tài sản mơ hồ: Nếu không quy định cụ thể thời điểm và cách thức xử lý, bên nhận thế chấp có thể gặp khó khăn khi thu hồi nợ.
Lãi suất, phí phạt không minh bạch: Trong hợp đồng vay có thế chấp, điều khoản này thường gây tranh chấp khi bên vay chậm trả.

Hậu quả: Tranh chấp hợp đồng kéo dài, ảnh hưởng quyền lợi và thời gian xử lý tài sản.

>>> Xem thêm: Cập nhật bảng phí công chứng mới nhất năm 2025

3. Rủi ro từ việc không công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm

Không công chứng hợp đồng: Đối với tài sản phải đăng ký quyền sở hữu như bất động sản, việc không công chứng khiến hợp đồng vô hiệu.
Không đăng ký giao dịch bảo đảm: Bên nhận thế chấp có thể mất quyền ưu tiên xử lý tài sản khi bên thế chấp vi phạm nghĩa vụ.

Hậu quả: Mất quyền bảo đảm, không được ưu tiên thanh toán khi xử lý tài sản.

4. Rủi ro trong hợp đồng thế chấp khi không kiểm tra tình trạng nghĩa vụ của bên thế chấp

Bên thế chấp đã dùng tài sản bảo đảm cho nhiều nghĩa vụ khác: Điều này dẫn đến tranh chấp ưu tiên giữa các bên nhận thế chấp.
Nghĩa vụ vượt quá giá trị tài sản thế chấp: Khi xử lý, giá trị tài sản không đủ thanh toán, bên nhận thế chấp chịu thiệt hại.

Hậu quả: Không thu hồi đủ khoản nợ, kéo dài thời gian xử lý.

Xem thêm: Xử lý văn bản thỏa thuận tài sản riêng khi có yếu tố nước ngoài

>>> Xem thêm: Các bước thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu cho đất ở, đất nông nghiệp

5. Cách phòng tránh rủi ro trong hợp đồng thế chấp

Thẩm định kỹ tài sản thế chấp: Kiểm tra giấy tờ pháp lý, tình trạng tranh chấp, giá trị thực tế.
Soạn hợp đồng rõ ràng, chi tiết: Nêu đầy đủ quyền, nghĩa vụ, điều kiện xử lý tài sản, lãi suất, thời hạn.
Công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm: Đảm bảo hiệu lực pháp lý và quyền ưu tiên thanh toán.
Kiểm tra thông tin nghĩa vụ khác của bên thế chấp: Hạn chế rủi ro tài sản bị thế chấp nhiều lần.
Nhờ luật sư hoặc chuyên gia tư vấn: Giúp rà soát, điều chỉnh điều khoản để phù hợp pháp luật.

Xem thêm:

>>> Hợp đồng thế chấp xe ô tô – Quy trình và chi phí công chứng

>>> Cách soạn hợp đồng chuyển nhượng cổ phần để tránh rủi ro

Kết luận

Rủi ro trong hợp đồng thế chấp là điều không thể xem nhẹ, đặc biệt khi giá trị tài sản thường rất lớn và liên quan đến quyền sở hữu. Việc nhận diện sớm các rủi ro và áp dụng biện pháp phòng tránh sẽ giúp các bên hạn chế tối đa tranh chấp, bảo vệ lợi ích hợp pháp và tiết kiệm thời gian, chi phí xử lý sau này.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.