Trong thực tiễn giao dịch dân sự và kinh doanh, hợp đồng vay tài sản là một loại hợp đồng phổ biến, giúp các bên xác lập quyền và nghĩa vụ rõ ràng. Tuy nhiên, không phải mọi hợp đồng vay đều bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực. Việc xác định khi nào hợp đồng vay tài sản cần công chứng hoặc chứng thực sẽ giúp các bên bảo đảm an toàn pháp lý, tránh tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài? Giải đáp các câu hỏi thường gặp
1. Quy định pháp luật về hình thức hợp đồng vay tài sản
1.1. Hình thức hợp đồng vay tài sản
Theo Bộ luật Dân sự 2015:
-
Hợp đồng vay tài sản là hợp đồng thực tế, phát sinh hiệu lực từ thời điểm bên vay nhận tài sản.
-
Hợp đồng có thể được giao kết bằng miệng hoặc bằng văn bản, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành yêu cầu hình thức khác.
-
Pháp luật không bắt buộc mọi hợp đồng vay tài sản phải công chứng hoặc chứng thực, nhưng việc này sẽ tăng giá trị pháp lý và khả năng chứng minh khi xảy ra tranh chấp.
1.2. Giá trị của công chứng, chứng thực
-
Công chứng: Xác nhận tính hợp pháp của hợp đồng tại Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng, giúp hợp đồng có giá trị chứng cứ cao và có thể làm căn cứ thi hành án.
-
Chứng thực chữ ký: Xác nhận chữ ký của các bên tại UBND cấp xã, giúp đảm bảo hợp đồng được ký tự nguyện và chính xác danh tính, tăng khả năng bảo vệ khi tranh chấp.
>>> Xem thêm: Cập nhật bảng phí công chứng mới nhất năm 2025
2. Các trường hợp hợp đồng vay tài sản cần công chứng hoặc chứng thực
2.1. Khi khoản vay có giá trị lớn hoặc tiềm ẩn rủi ro cao
-
Với các khoản vay có giá trị lớn, đặc biệt là vay tiền tỷ hoặc vay liên quan đến bất động sản, việc công chứng hợp đồng là cần thiết để:
-
Chứng minh hợp đồng hợp pháp khi xảy ra tranh chấp;
-
Đảm bảo khả năng cưỡng chế thi hành khi bên vay vi phạm nghĩa vụ;
-
Hạn chế rủi ro từ việc bên vay chối bỏ nghĩa vụ hoặc giả mạo chữ ký.
-
Ví dụ thực tế:
-
Ông A cho ông B vay 2 tỷ đồng để mua đất. Để bảo đảm an toàn pháp lý, hai bên lập hợp đồng vay bằng văn bản và công chứng tại Văn phòng công chứng. Nếu ông B không trả nợ, ông A có thể khởi kiện và dễ dàng chứng minh quyền lợi.
2.2. Khi hợp đồng vay gắn với tài sản bảo đảm phải đăng ký
-
Trường hợp hợp đồng vay tài sản có thế chấp, cầm cố tài sản, đặc biệt là:
-
Quyền sử dụng đất;
-
Nhà, công trình gắn liền với đất;
-
Tài sản phải đăng ký quyền sở hữu (ô tô, tàu thuyền…).
-
→ Khi đó, hợp đồng bảo đảm (thế chấp, cầm cố) cần được công chứng hoặc chứng thực theo Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Công chứng để có hiệu lực đối kháng với bên thứ ba.
Ví dụ thực tế:
-
Bà C vay của ông D 1 tỷ đồng, thế chấp quyền sử dụng đất. Hợp đồng vay có kèm theo hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất.
-
Hợp đồng thế chấp phải công chứng và đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai để hợp lệ và được pháp luật bảo vệ.
2.3. Khi các bên muốn tăng giá trị pháp lý và hạn chế tranh chấp
-
Ngay cả khi pháp luật không bắt buộc, công chứng hoặc chứng thực tự nguyện mang lại lợi ích:
-
Tăng giá trị chứng cứ khi khởi kiện;
-
Hạn chế rủi ro bị giả mạo chữ ký hoặc phủ nhận nghĩa vụ vay;
-
Tạo sự tin tưởng giữa các bên, đặc biệt trong giao dịch với người không quen biết.
-
3. Lợi ích của việc công chứng hoặc chứng thực hợp đồng vay tài sản
-
Bảo đảm quyền lợi hợp pháp khi xảy ra tranh chấp.
-
Tăng tính minh bạch và uy tín giao dịch giữa các bên.
-
Hỗ trợ thi hành án dân sự nhanh hơn, vì hợp đồng công chứng là chứng cứ trực tiếp.
-
Hạn chế rủi ro pháp lý, đặc biệt trong giao dịch vay mượn giá trị lớn hoặc có tài sản bảo đảm.
>>> Xem thêm: Các bước thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu cho đất ở, đất nông nghiệp
4. Lưu ý khi thực hiện công chứng, chứng thực hợp đồng vay tài sản
-
Mang theo giấy tờ đầy đủ:
-
CMND/CCCD, sổ hộ khẩu của các bên;
-
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản bảo đảm (nếu có).
-
-
Soạn hợp đồng chi tiết, rõ ràng:
-
Số tiền vay/tài sản vay;
-
Thời hạn trả nợ;
-
Lãi suất và lãi phạt (nếu có);
-
Biện pháp bảo đảm nghĩa vụ trả nợ.
-
-
Đăng ký biện pháp bảo đảm tại cơ quan có thẩm quyền nếu hợp đồng vay gắn với thế chấp tài sản bắt buộc đăng ký.
Xem thêm:
>>> Hình thức và giá trị pháp lý của hợp đồng vay tài sản bằng văn bản và miệng
>>> Mẫu hợp đồng cầm cố tài sản mới nhất, chuẩn pháp luật
Kết luận
Không phải mọi hợp đồng vay tài sản đều bắt buộc công chứng hoặc chứng thực, nhưng trong các trường hợp:
-
Khoản vay giá trị lớn hoặc có tài sản bảo đảm bắt buộc đăng ký;
-
Các bên muốn tăng giá trị pháp lý và phòng ngừa tranh chấp;
→ Việc công chứng hoặc chứng thực là lựa chọn an toàn và cần thiết. Thực hiện đúng hình thức sẽ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên và tạo sự minh bạch trong giao dịch dân sự.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com