Hợp đồng thuê nhà có được công chứng online không? Xu hướng tương lai
Trong bối cảnh số hóa mạnh mẽ, đặc biệt sau giai đoạn giãn cách xã hội vì dịch bệnh, nhu cầu thực hiện các giao dịch pháp lý từ xa – bao gồm cả công chứng – ngày càng tăng. Câu hỏi đặt ra là: Công chứng hợp đồng thuê nhà online có hợp pháp không? Hiện nay có thể thực hiện ở đâu? Và xu hướng tương lai của công chứng điện tử sẽ như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ làm rõ căn cứ pháp lý, thực tiễn triển khai và những điều cần lưu ý khi có nhu cầu công chứng hợp đồng thuê nhà qua hình thức trực tuyến.
>>> Xem thêm: Một phút sơ suất khi ký hợp đồng, vài năm ra tòa – tránh được nếu bạn công chứng hợp đồng thuê nhà
Công chứng online là gì?
Công chứng online (còn gọi là công chứng điện tử) là hình thức:
Nộp hồ sơ yêu cầu công chứng qua mạng;
Ký kết hợp đồng, giao dịch bằng chữ ký số hoặc ký trực tiếp qua nền tảng số có định danh điện tử;
Công chứng viên xác nhận và cấp chứng thư công chứng điện tử.
Khác với hình thức truyền thống phải trực tiếp đến văn phòng công chứng, công chứng online cho phép người dùng hoàn tất nhiều bước qua nền tảng số.
Căn cứ pháp lý về công chứng online
Hiện nay, Việt Nam chưa có luật riêng về công chứng điện tử, nhưng đã có các văn bản mở đường cho hoạt động này:
Luật Giao dịch điện tử 2023 (có hiệu lực từ 1/7/2024): cho phép áp dụng giao dịch điện tử trong nhiều lĩnh vực, bao gồm dân sự, công chứng, tài chính…
Luật Công chứng 2014 (đang được sửa đổi): hiện vẫn yêu cầu công chứng hợp đồng phải được lập thành văn bản và có sự tham gia trực tiếp của công chứng viên.
Nghị quyết 160/NQ-CP năm 2023 của Chính phủ: cho phép thí điểm công chứng điện tử tại một số địa phương giai đoạn 2024–2025.
Vì vậy, công chứng hợp đồng thuê nhà online chưa phổ biến toàn quốc, nhưng đã bắt đầu được triển khai có giới hạn.
Trường hợp nào có thể thực hiện công chứng hợp đồng thuê nhà online?
Tính đến năm 2025, bạn có thể công chứng online hợp đồng thuê nhà nếu đáp ứng các điều kiện sau:
1. Văn phòng công chứng có hạ tầng tiếp nhận công chứng điện tử
Một số tổ chức hành nghề công chứng lớn tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Quảng Ninh… đã được Bộ Tư pháp cho phép thí điểm tiếp nhận yêu cầu công chứng trực tuyến, bao gồm:
Tiếp nhận hồ sơ qua cổng điện tử;
Hẹn lịch ký hợp đồng qua video call (có ghi hình lưu trữ);
Xác minh danh tính bằng định danh điện tử mức độ 2 hoặc chữ ký số.
2. Các bên tham gia có thể sử dụng chữ ký điện tử hợp lệ
Theo Luật Giao dịch điện tử 2023, chữ ký số có giá trị pháp lý như chữ ký tay nếu:
Được cấp bởi tổ chức cung cấp chữ ký số hợp pháp;
Gắn với định danh rõ ràng của cá nhân/tổ chức.
Nếu bạn thuê nhà qua công ty, doanh nghiệp thường đã có chữ ký số và dễ thực hiện hơn. Với cá nhân, bạn cần đăng ký định danh điện tử mức độ cao (eID).
3. Hợp đồng có mẫu thống nhất, không quá phức tạp
Hiện các đơn vị chỉ công chứng online đối với hợp đồng dân sự đơn giản, không có tranh chấp hoặc điều khoản đặc thù (ví dụ: thuê nhà để ở, thuê dưới 5 năm…).
Nếu hợp đồng phức tạp, liên quan đến nhiều chủ thể hoặc có điều kiện ràng buộc đặc biệt (phạt vi phạm, cho thuê lại…), công chứng viên có thể yêu cầu gặp trực tiếp.
Ưu điểm và hạn chế của công chứng hợp đồng thuê nhà online
Ưu điểm
Hạn chế hiện nay
Tiết kiệm thời gian, không cần đến văn phòng
Chỉ áp dụng tại một số địa phương được thí điểm
Linh hoạt về thời gian ký, hỗ trợ ký ở nhiều địa điểm
Yêu cầu có định danh điện tử, chữ ký số
Giảm chi phí in ấn, đi lại, phù hợp với doanh nghiệp
Chưa áp dụng cho mọi loại hợp đồng thuê nhà phức tạp
Có thể lưu trữ, tra cứu hợp đồng công chứng dễ dàng
Cần bảo mật thông tin và dữ liệu trong môi trường mạng
Xu hướng tương lai: công chứng thuê nhà online sẽ trở thành phổ biến
Với việc ban hành Luật Giao dịch điện tử 2023 và việc sửa đổi Luật Công chứng trong thời gian tới, công chứng hợp đồng dân sự, trong đó có thuê nhà, sẽ ngày càng được số hóa. Các doanh nghiệp công chứng cũng đang đầu tư mạnh vào nền tảng công nghệ và bảo mật dữ liệu.
Dự kiến đến năm 2030, công chứng online sẽ trở thành hình thức phổ biến, đặc biệt đối với:
Các hợp đồng thuê nhà tiêu chuẩn;
Giao dịch tại khu đô thị, khu công nghiệp, khu thương mại;
Đối tượng là doanh nghiệp, tổ chức, người có mã định danh cá nhân.
Kết luận: công chứng hợp đồng thuê nhà online đang mở ra một giai đoạn chuyển mình
Hiện nay, công chứng hợp đồng thuê nhà online vẫn còn giới hạn và chỉ áp dụng trong phạm vi thí điểm. Tuy nhiên, với nền tảng pháp lý đang được hoàn thiện và nhu cầu xã hội ngày càng tăng, đây sẽ là xu hướng tất yếu giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và minh bạch hóa giao dịch.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
