Ly hôn khi cả hai ở nước ngoài: Tòa án nào có thẩm quyền?
Trong thời đại hội nhập, nhiều cặp vợ chồng người Việt định cư hoặc làm việc ở nước ngoài. Tuy nhiên, khi cuộc sống hôn nhân không còn hạnh phúc, việc ly hôn khi cả hai ở nước ngoài trở nên phức tạp hơn so với trường hợp trong nước. Vấn đề được nhiều người quan tâm nhất chính là tòa án nào có thẩm quyền giải quyết trong tình huống này. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể quy định pháp luật hiện hành để giúp bạn nắm rõ cách thực hiện đúng và hợp pháp.
Việc ly hôn có yếu tố nước ngoài được điều chỉnh bởi:
“Điều 127 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014” quy định về ly hôn có yếu tố nước ngoài;
“Điều 469, 470 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015” quy định về thẩm quyền của tòa án Việt Nam trong các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài;
“Nghị định 123/2015/NĐ-CP” về đăng ký hộ tịch và Thông tư 04/2020/TT-BTP hướng dẫn thủ tục hộ tịch có yếu tố nước ngoài.
Theo đó, vụ việc ly hôn khi cả hai ở nước ngoài vẫn có thể được tòa án Việt Nam thụ lý nếu đáp ứng điều kiện về quốc tịch, nơi cư trú hoặc nơi đăng ký kết hôn.
Tùy từng trường hợp cụ thể, thẩm quyền giải quyết ly hôn khi cả hai ở nước ngoài sẽ được xác định như sau:
✅ Trường hợp 1: Cả hai là công dân Việt Nam, kết hôn tại Việt Nam
Nếu vợ chồng đều mang quốc tịch Việt Nam và đăng ký kết hôn tại Việt Nam, dù đang sinh sống ở nước ngoài thì tòa án Việt Nam vẫn có thẩm quyền giải quyết. Căn cứ theo “Điều 469 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015”:
“Tòa án Việt Nam có thẩm quyền giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài nếu việc đó liên quan đến công dân Việt Nam hoặc phát sinh từ quan hệ pháp luật được xác lập tại Việt Nam.”
Khi đó, người khởi kiện có thể nộp đơn ly hôn tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi vợ chồng cư trú hoặc đăng ký kết hôn trước khi ra nước ngoài.
✅ Trường hợp 2: Một hoặc cả hai đã định cư lâu dài ở nước ngoài
Nếu hai bên đều sinh sống hợp pháp lâu dài ở nước ngoài, việc ly hôn có thể được thực hiện tại cơ quan có thẩm quyền của nước sở tại (theo pháp luật nước đó). Tuy nhiên, để được công nhận tại Việt Nam, bản án hoặc quyết định ly hôn ở nước ngoài cần được Tòa án Việt Nam công nhận và cho thi hành (theo “Điều 125 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014”).
✅ Trường hợp 3: Một bên ở nước ngoài, một bên ở Việt Nam
Nếu chỉ một bên ở nước ngoài, người còn lại ở Việt Nam có thể nộp đơn ly hôn tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi mình cư trú. Khi đó, tòa án sẽ ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam để tống đạt giấy tờ và lấy lời khai của người ở nước ngoài.
Hồ sơ cần chuẩn bị khi ly hôn khi cả hai ở nước ngoài
Hồ sơ ly hôn có yếu tố nước ngoài gồm:
Đơn xin ly hôn (đơn phương hoặc thuận tình) theo mẫu;
Bản chính hoặc bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận kết hôn;
Bản sao CMND/CCCD hoặc hộ chiếu của hai bên;
Giấy tờ chứng minh nơi cư trú ở nước ngoài (nếu có);
Tài liệu về tài sản chung, con chung (nếu có tranh chấp).
Trường hợp thuận tình ly hôn, cả hai có thể ủy quyền cho người thân ở Việt Nam nộp đơn thay và tham gia phiên tòa theo “Điều 85 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015”.
Một trong hai bên có thể ủy quyền cho luật sư hoặc người thân tại Việt Nam nộp hồ sơ ly hôn tại tòa án có thẩm quyền.
🔸 Cách 2: Gửi hồ sơ qua đường bưu điện quốc tế
Nếu cả hai không thể về Việt Nam, người khởi kiện có thể gửi hồ sơ qua đường bưu điện đến Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi hai bên từng đăng ký kết hôn. Tuy nhiên, tất cả giấy tờ phải được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch thuật công chứng hợp lệ.
Thời gian giải quyết ly hôn khi cả hai ở nước ngoài
Thời gian giải quyết thường kéo dài hơn so với ly hôn trong nước, do có yếu tố ủy thác tư pháp quốc tế.
Ly hôn thuận tình: Khoảng 4 – 6 tháng.
Ly hôn đơn phương: Có thể kéo dài 8 – 12 tháng hoặc lâu hơn, tùy quốc gia nơi đương sự cư trú.
Kết luận: Cần chuẩn bị kỹ hồ sơ khi ly hôn ở nước ngoài
Tóm lại, ly hôn khi cả hai ở nước ngoài hoàn toàn có thể thực hiện được, tuy nhiên cần xác định đúng tòa án có thẩm quyền tại Việt Nam hoặc cơ quan tư pháp ở nước sở tại. Để tránh sai sót trong hồ sơ, người dân nên liên hệ trước với Tòa án nhân dân cấp tỉnh hoặc luật sư chuyên về hôn nhân có yếu tố nước ngoài để được hướng dẫn chi tiết.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
